Quang cảnh buổi làm viêc. (Ảnh: Minh Tâm/Vietnam+)

Báo cáo của Ủy ban Nhân dân tỉnh Hà Giang với Đoàn công tác của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH,TT&DL) nêu rõ di tích kiến trúc nghệ thuật Khu nhà Vương thuộc xã Sà Phìn, huyện Đồng Văn được Bộ trưởng Bộ Văn hóa-Thông tin công nhận là di tích quốc gia năm 1993.

Sau khi di tích được công nhận, con cháu ông Vương Chí Chu sinh sống trong khu Trung dinh; khu Hậu dinh không có người ở; khu Tiền dinh là nơi làm việc của Ủy ban Nhân dân xã Sà Phìn và các đoàn thể mượn làm trụ sở (gia đình ông Vương Quỳnh Sơn sống ở Hà Nội).

Nhằm bảo tồn những di sản văn hóa của nhân dân các dân tộc trong tỉnh phục vụ cho công tác giáo dục truyền thống, nghiên cứu khoa học và tham quan du lịch, Ủy ban Nhân dân tỉnh Hà Giang đã chỉ đạo Sở Văn hóa-Thông tin (nay là Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch) tiến hành khảo sát, lập hồ sơ một số di tích có đủ các tiêu chí theo “Pháp lệnh bảo vệ và sử dụng di tích lịch sử, văn hóa và danh lam thắng canh” được ban hành năm 1984.

Trong 3 năm từ 1992-1994, tỉnh Hà Giang đã có 4 di tích được công nhận, trong đó di tích kiến trúc nghệ thuật Khu nhà Vương tại xã Sà Phìn, huyện Đồng Văn được công nhận là di tích quốc gia.

Di tích kiến trúc nghệ thuật Khu nhà Vương đã trải qua nhiều năm sử dụng chưa được tu sửa, bị dột nát, hư hỏng nhiều dẫn đến nguy cơ bị xuống cấp trầm trọng.

Sau khi được công nhận di tích quốc gia, Nhà nước đã quan tâm bảo vệ, tôn tạo, chống xuống cấp di tích. Vào thời điểm năm 1993, Nhà nước bắt đầu có chương trình mục tiêu chống xuống cấp và tôn tạo di tích, Ủy ban Nhân dân tỉnh Hà Giang xây dựng dự án bảo tồn di tích, đến tháng 3/2003 dự án được phê duyệt với số kinh phí trên 6 tỷ đồng và đã được triển khai thực hiện, khánh thành ngày 28/5/2005.

Trong quá trình triển khai thực hiện, Ủy ban Nhân dân tỉnh Hà Giang đã thành lập ban chỉ đạo để điều hành thực hiện dự án và giải quyết các vấn đề liên quan đến việc vận động để các hộ gia đình di dời ra ngoài khu di tích, thuận lợi cho việc trùng tu tôn tạo.

Sau khi di tích được trùng tu, tôn tạo, Ủy ban Nhân dân tỉnh đã có Quyết định số 3316/QĐ-Ủy ban Nhân dân ngày 11/12/2006 giao Sở Văn hóa Thông tin quản lý; đến tháng 12/2006 di tích được bàn giao cho huyện Đồng Văn quản lý.

Từ khi di tích được bàn giao cho huyện Đồng Văn quản lý, về cơ bản di tích được bảo vệ tốt để phục vụ khách quan tâm.

Huyện Đồng Văn đã chủ động di dời khu chợ và cửa hàng lương thực để xây dựng bãi đỗ xe phục vụ di tích, xây dựng kiốt để trưng bày, giới thiệu sản phẩm địa phương, thành lập tổ quản lý, khai thác di tích, trong đó ưu tiên con cháu nhà họ Vương vào làm việc.

Mỗi năm Khu di tích nhà Vương đón trên 100.000 lượt du khách trong và ngoài nước tới tham quan.

Việc xử lý các vấn đề liên quan và kiến nghị của ông Vương Duy Bảo về Tòa dinh thự họ Vương, cũng theo báo cáo của Ủy ban Nhân dân tỉnh Hà Giang, ngay sau khi nhận được Công văn số 7787/VPCP-NN ngày 16/8/2018 của Văn phòng Chính phủ về việc thông báo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình.

Thường trực Tỉnh ủy, Thường trực Ủy ban Nhân dân tỉnh Hà Giang đã khẩn trương chỉ đạo rà soát các vấn đề liên quan đến Tòa dinh thự họ Vương.

Sau khi kiểm tra, xác minh quy trình cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo Luật Đất đai, Luật Di sản và các hồ sơ, giấy tờ liên quan, các ngành chức năng của tỉnh Hà Giang xác định việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất Khu di tích kiến trúc nghệ thuật nhà Vương cho Phòng Văn hóa-Thông tin huyện Đồng Văn là không phù hợp.

Bên cạnh đó, trong quá trình cấp quyền sử dụng đất, chưa thực hiện công khai nội dung hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người có quyền lợi liên quan biết để tiếp thu ý kiến phản hồi, dẫn đến sự nhầm lẫn, thiết sót.

Tiếp đó, ngày 22/8 Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Hà Giang Nguyễn Văn Sơn đã ký văn bản chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Giang thu hồi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất Khu di tích kiến trúc nghệ thuật nhà Vương đã cấp cho Phòng Văn hóa-Thông tin huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang.

Lý do thu hồi là do Giấy chứng nhận đã được cấp không đúng đối tượng sử dụng đất, thu hồi theo Điểm d, khoản 2, điều 106, Luật Đất đai 2013.

Thay mặt lãnh đạo tỉnh Hà Giang, ông Trần Đức Quý, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Hà Giang nhấn mạnh là tỉnh biên giới còn nhiều khó khăn, Đảng bộ, chính quyền tỉnh Hà Giang đã và đang lựa chọn bảo tồn văn hóa gắn với phát triển du lịch góp phần cải thiện đời sống của đồng bào các dân tộc trên địa bàn.

Để sự nghiệp văn hóa, thể thao và du lịch tỉnh Hà Giang ngày càng phát triển, đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tham mưu trình Chính phủ, Quốc hội ban hành các chính sách ưu tiên, hỗ trợ phù hợp nhằm đẩy mạnh phát triển văn hóa, thể thao và du lịch đối với các tỉnh vùng sâu, xa, khu vực biên giới.

Quan tâm hỗ trợ chính sách trợ cấp hàng tháng cho các nghệ nhân dân gian, chính sách hỗ trợ người trông coi di tích. Quan tâm hỗ trợ đầu tư hoàn thành các công trình, dự án dở dang thuộc Chương trình có mục tiêu và chương trình mục tiêu quốc gia về văn hóa giai đoạn 2011-2015.

Phát biểu tại buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh Hà Giang, Thứ trưởng Bộ Văn hóa Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Đặng Thị Bích Liên biểu dương, ghi nhận và đánh giá cao sự vào cuộc kịp thời của tỉnh Hà Giang trong giải quyết vụ cấp "Sổ đỏ" Khu dinh thự họ Vương.

Thứ trưởng cũng đề nghị tỉnh Hà Giang cần kiện toàn lại Ban Quản lý, bảo vệ, khai thác giá trị Khu di tích kiến trúc nghệ thuật nhà Vương đúng quy chế quy định, trong Ban Quản lý phải có một đồng chí là Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Đồng Văn tham gia, đặc biệt là phải có 1 người đại diện dòng họ nhà Vương cùng tham gia Ban Quản lý.

Đối với 6 hộ gia đình con cháu dòng họ Vương đã được tỉnh Hà Giang quan tâm cấp đất và hỗ trợ làm nhà ở đề nghị tỉnh Hà Giang chỉ đạo các cơ quan chức năng hướng dẫn các hộ gia đình lập thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Thứ trưởng cũng nhấn mạnh, Di tích kiến trúc nghệ thuật Khu nhà Vương là di tích cấp Quốc gia do đó tỉnh Hà Giang cần thực hiện tốt công tác quản lý theo quy định của Luật di sản văn hóa và các quy định của pháp luật.

Theo Vietnamplus