Lotte Corporaton vừa có thông báo đăng ký bán toàn bộ gần 6,8 triệu cổ phiếu BBC, tương đương 44,03% vốn điều lệ Công ty CP Bibica.

Mục đích của giao dịch này là để thoái vốn. Dự kiến đợt bán ra sẽ thực hiện thông qua giao dịch khớp lệnh trên sàn hoặc thỏa thuận. Thời gian giao dịch từ 29/12/2020 đến 27/1/2021.

Với mức giá 62.000 đồng/cổ phiếu hiện nay (tăng trần phiên 25/12), nhà đầu tư phía Hàn Quốc có thể thu về khoảng 420 tỷ đồng từ thương vụ thoái vốn kể trên.

Động thái thoái vốn khỏi doanh nghiệp sản xuất bánh kẹo Việt của Lotte cũng đồng nghĩa với sự kết thúc của cuộc “nội chiến tay ba” kéo dài gần nửa thập kỷ qua tại Bibica.

Hiện, công ty này có vốn điều lệ hơn 154 tỷ đồng, tương ứng 15,4 triệu cổ phiếu đang lưu hành. Cổ đông lớn nhất của doanh nghiệp là Công ty CP Thực phẩm PAN (công ty con của PAN Group) với tỷ lệ 50,07%; cổ đông lớn Lotte nắm 44,03%; còn lại là các nhà đầu tư cá nhân, tổ chức khác.

Lotte đầu tư lần đầu vào Bibica năm 2007 với tỷ lệ sở hữu 30%, cổ đông này sau đó nhiều lần thực hiện chào mua cổ phần và nâng tỷ lệ sở hữu lên tối đa 44,03% như hiện nay. Tuy nhiên, trong hơn một thập niên rót tiền vào Bibica, Lotte luôn thể hiện ý định muốn thâu tóm toàn bộ doanh nghiệp Việt.

Ông Trương Phú Chiến, nhà sáng lập Bibica từng cho biết mục đích khi bắt tay với Lotte chính là để phát triển thương hiệu bánh kẹo Việt với công nghệ tiên tiến của nước ngoài.

Nhưng sau khi trở thành cổ đông lớn nhất tại Bibica (2012), Lotte lại đề xuất đổi tên công ty thành Lotte – Bibica với tham vọng “nuốt chửng” doanh nghiệp bánh kẹo này. Đề xuất này sau đó bị ông Chiến và nhóm cổ đông trong nước gạt bỏ.

Để tránh việc bị thâu tóm, Bibica đã quyết định bán 35% vốn cho nhóm cổ đông có liên quan tới Công ty Chứng khoán SSI (sau này chuyển giao cho PAN Food) để làm đối trọng với Lotte trong việc phát triển công ty.

Nhóm cổ đông này sau đó cũng nâng tỷ lệ sở hữu tại đây lên 42,3%, và trở thành cổ đông lớn thứ 2 chỉ sau Lotte. Tuy vậy, việc xuất hiện thế lực thứ 2 tại Bibica khiến hoạt động kinh doanh của công ty rơi vào khó khăn suốt nhiều năm khi các nhóm cổ đông không có sự đồng thuận.

Đến tháng 9/2017, PAN Food chào mua thêm 1,2 triệu cổ phiếu BBC và chính thức nâng tỷ lệ sở hữu tại đây lên 50,07%, qua đó trở thành cổ đông có quyền chi phối doanh nghiệp.

Đến những năm gần đây, hoạt động kinh doanh của Bibica mới tăng trưởng trở lại, nhưng những mâu thuẫn giữa 2 nhóm cổ đông lớn vẫn còn hiện hữu. Tại đại hội cổ đông thường niên 2018, các kế hoạch kinh doanh do HĐQT Bibica đề ra đã không được các cổ đông nước ngoài chấp thuận.

Giữa năm 2019, PAN Group từng chào mua công khai hơn 7,7 triệu cổ phiếu BBC, tương đương 49,93% vốn doanh nghiệp, với mục đích là để nâng tỷ lệ sở hữu và đầu tư lâu dài. Giá chào mua khi đó dự kiến vào khoảng 68.500 đồng/cổ phiếu (có thể thay đổi theo quyết định của HĐQT).

Thời điểm đó, Lotte vẫn nắm 44,03% vốn tại Bibica nên kế hoạch chào mua kể trên của PAN Group chủ yếu nhắm vào cổ phần sở hữu của nhà đầu tư phía Hàn Quốc. Tuy vậy, phải hơn một năm sau ngày chào mua công khai, cổ đông phía Hàn Quốc mới có quyết định thoái vốn khỏi doanh nghiệp sản xuất bánh kẹo Việt.

Bibica hiện vẫn là một trong những doanh nghiệp sản xuất bánh kẹo trong nước có quy mô lớn với doanh thu hàng năm trên 1.000 tỷ đồng và lợi nhuận xấp xỉ 100 tỷ đồng. Trong năm gần nhất (2019), doanh nghiệp này thu về 1.514 tỷ đồng doanh thu, tăng 6% so với năm trước nhưng lợi nhuận sau thuế giảm 13%, đạt 95 tỷ đồng.

Trong 3 quý đầu năm nay, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, doanh thu Bibica đã giảm 18%, đạt 732 tỷ đồng. Tuy nhiên, lợi nhuận sau thuế lại tăng 34%, mang về 59 tỷ đồng. Theo đó, lợi nhuận doanh nghiệp tăng chủ yếu nhờ ghi nhận khoản lãi 78 tỷ đồng từ hoạt động khác, mà cụ thể là chuyển nhượng quyền sử dụng đất tại Bibica Miền Bắc.

Tác giả: Quang Thắng