Đồng tiền kỹ thuật số Bitcoin. (Ảnh: Fortune/ TTXVN)

Ngày 23/5, Ủy ban Chứng khoán và giao dịch Mỹ (SEC) đã chấp thuận những đơn đề xuất của Nasdaq, CBOE và NYSE để niêm yết các quỹ hoán đổi danh mục (ETF) liên quan tới tiền kỹ thuật số ether, mở đường cho sản phẩm tài chính này bắt đầu giao dịch rộng rãi hơn vào cuối năm nay.

Mặc dù các nhà phát hành ETF cũng phải được "bật đèn xanh" trước khi các sản phẩm có thể ra mắt, nhưng sự phê duyệt mới nhất là một chiến thắng bất ngờ cho những công ty này và ngành công nghiệp tiền kỹ thuật số, vốn dự đoán SEC sẽ bác bỏ các hồ sơ.

Chín nhà phát hành ETF bao gồm VanEck, ARK Investments/21Shares và BlackRock hy vọng sẽ ra mắt các ETF gắn liền với ether - đồng tiền kỹ thuật số lớn thứ hai thế giới - sau khi SEC phê duyệt các ETF bitcoin vào hồi tháng Một năm nay, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng cho ngành công nghiệp tiền kỹ thuật số.

Ngày 23/5 là hạn chót để SEC quyết định về hồ sơ của VanEck. Những người tham gia thị trường hầu hết đều chuẩn bị cho sự phản đối.

Nhưng trong một động thái bất ngờ, các quan chức SEC ngày 20/5 đã yêu cầu các sàn giao dịch nhanh chóng điều chỉnh những hồ sơ.

Khi được các phóng viên hỏi về các ETF Ether tại một sự kiện của ngành vào ngày 23/5, Chủ tịch SEC Gary Gensler - một người vốn hoài nghi về tiền kỹ thuật số - đã từ chối bình luận.

Một phát ngôn viên của SEC cho biết trong một thư điện tử (email) thông báo về việc phê duyệt rằng cơ quan này sẽ không bình luận thêm.SEC đã bác bỏ các ETF bitcoin giao ngay trong hơn một thập kỷ do lo ngại thao túng thị trường nhưng buộc phải phê duyệt chúng sau khi Grayscale Investments thắng kiện tại tòa án vào năm ngoái.

Đầu năm 2024, SEC đã phê duyệt 11 quỹ ETF bitcoin giao ngay. Đây là một bước ngoặt đối với đồng tiền kỹ thuật số lớn nhất thế giới này nói riêng và ngành tiền số nói chung.

Theo thông báo đăng tải trên website của SEC, 11 đơn đăng ký được phê duyệt đầu tiên này có của BlackRock, Ark Investments, 21Shares, Fidelity, Invesco, VanEck.

Sự kiện trên là yếu tố thay đổi cuộc chơi đối với bitcoin, giúp nhà đầu tư tổ chức và cá nhân tiếp cận đồng tiền kỹ thuật số lớn nhất thế giới này mà không cần trực tiếp nắm giữ nó.

Đây cũng là một động lực lớn đối với thị trường tiền số đang bị bao vây bởi một loạt vụ bê bối.

Các chuyên gia phân tích của ngân hàng Standard Chartered trong tuần này dự đoán các quỹ ETF bitcoin giao ngay có thể thu hút 50-100 tỷ USD vốn đầu tư chỉ trong năm nay, qua đó có khả năng đẩy giá bitcoin lên tới 100.000 USD.

Các nhà phân tích khác lại cho rằng lượng vốn chảy vào các ETF bitcoin giao ngay chỉ đạt khoảng 55 tỷ USD trong 5 năm.

Ông Andrew Bond, Giám đốc quản lý và chuyên gia phân tích cấp cao về công nghệ tài chính của công ty Rosenblatt Securities, nhận định đây là một diễn biến rất tích cực cho việc thể chế hóa bitcoin như một loại tài sản. Theo ông, việc phê duyệt các quỹ ETF này sẽ thúc đẩy việc hợp pháp hóa bitcoin.

Giới phân tích cho rằng thành công trong cuộc chiến giành thị phần được cho là sẽ nóng lên giữa các quỹ ETF bitcoin giao ngay có thể xoay quanh hai yếu tố là mức phí và tính thanh khoản.

Một số quỹ, trong đó có quỹ của BlackRock và Ark/21Shares – cho biết sẽ giảm phí cho những hồ sơ mới trong tuần này.

Mức phí mà các quỹ đưa ra cho nhà đầu tư khi rót vốn vào các ETF bitcoin giao ngay dao động từ 0,2-1,5%, trong đó nhiều công ty thậm chí còn miễn phí hoàn toàn trong một khoảng thời gian nhất định.

Tuy nhiên, đối với các nhà đầu cơ ngắn hạn, vấn đề thanh khoản có thể quan trọng hơn mức phí. Một quỹ ETF bitcoin giao ngay có độ thanh khoản càng cao, nhà đầu tư càng dễ mua và bán nhanh các cổ phiếu ở mức giá bám sát giá thực tế của bitcoin.

Việc phê chuẩn quỹ ETF bitcoin giao ngay đánh dấu sự thay đổi quan điểm hoàn toàn đối với SEC, khi cơ quan này đã nói “không” với các quỹ này trong suốt 10 năm qua do những lo ngại rằng các quỹ ETF này có thể dễ dàng bị thao túng.

Chủ tịch SEC Gary Gensler cũng là một người rất hoài nghi về tiền số. Ông Jim Angel, phó giáo sư của Trường kinh doanh McDonough thuộc Đại học Georgetown, nhận định quỹ ETF bitcoin giao ngay có thể mở đường cho các sản phẩm sáng tạo khác trong lĩnh vực tiền số.

Chẳng hạn, nhiều công ty đã bắt đầu nộp hồ sơ xin mở các quỹ ETF giao ngay dành cho ether - đồng tiền số lớn thứ hai thế giới.

Theo chuyên gia này, một khi rào cản đã được gỡ bỏ, SEC sẽ khó giữ lập trường nói ‘không’ với các đề xuất liên quan đến tiền kỹ thuật số.

Nhiều bên đã nộp đơn xin mở ETF bitcoin giao ngay từ năm 2013, nhưng SEC từ chối với lý do chúng dễ bị thao túng. Tuy nhiên, hồi tháng 8/2023, một tòa án cho rằng SEC đã sai khi từ chối đơn đăng ký quỹ ETF của Grayscale Investments, buộc cơ quan này phải thay đổi lập trường.

Các quỹ ETF bitcoin giao ngay sẽ được niêm yết trên sàn chứng khoán Nasdaq, NYSE và CBOE.

Tài sản của các quỹ này bao gồm bitcoin mua từ các sàn giao dịch tiền số, và được nắm giữ thông qua các đơn vị giám sát chuyên trách như Coinbase Global.Để tháo gỡ những lo ngại của SEC về nguy cơ thao túng thị trường, Nasdaq và CBOE đã tạo ra một cơ chế giám sát thị trường cùng với Coinbase, sàn giao dịch tiền số lớn nhất của Mỹ.

Mua ETF Bitcoin ở hình thức giao ngay giúp nhà đầu tư có thể giao dịch nhưng tránh được sự phức tạp và rủi ro của việc trực tiếp sở hữu bitcoin. Hoạt động giao dịch tiền kỹ thuật số truyền thống bao gồm các bước như thiết lập ví tiền số, lập tài khoản trên sàn…, trong đó nhiều bước có bảo mật kém và dễ bị tin tặc tấn công.

Ngoài ra, ETF bitcoin niêm yết trên các sàn giao dịch chứng khoán được quản lý chặt chẽ, và vì thế những nhà đầu tư cá nhân có thể tiếp cận được thông qua tài khoản chứng khoán hiện tại của họ.

Cấu trúc ETF này cũng gia tăng khả năng tiếp cận bitcoin đối với các nhà đầu tư tổ chức, vì một số nhà đầu tư tổ chức bị cấm đầu tư trực tiếp vào các tài sản thay thế.

Năm 2021, SEC cũng phê duyệt quỹ ETF bitcoin ở hình thức hợp đồng tương lai (Future). Các quỹ này cho phép thực hiện các thỏa thuận mua và bán bitcoin ở mức giá đã nhất trí từ trước.

Nhưng các sản phẩm quỹ ETF bitcoin tương lai này không theo dõi biến động giá một cách chính xác, và chi phí gia hạn các hợp đồng tương lai có thể “ăn” vào lãi, khiến cho loại hình ETF này không hấp dẫn lắm với giới đầu tư.

Hình thức hợp đồng giao ngay vừa được phê duyệt dự kiến sẽ tạo sự bùng nổ lớn hơn nhiều so với Future, do có thể theo dõi biến động giá bitcoin chính xác hơn, từ đó thu hút nhiều người tham gia hơn.

ProShares Bitcoin Strategy ETF, quỹ ETF bitcoin tương lai đầu tiên được SEC phê duyệt năm 2021, từng chứng kiến lượng cổ phiếu giá trị khoảng 1 tỷ USD được giao dịch trong ngày đầu hoạt động.

Các chuyên gia dự đoán quỹ ETF bitcoin giao ngay sẽ đạt gấp ba lần con số này trong ngày đầu tiên và có thể lên đến 55 tỷ USD trong 5 năm./.

Tác giả: Minh Trang