Vụ Dự báo Thống kê của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa công bố một số kết quả chính của cuộc điều tra xu hướng kinh doanh của các tổ chức tín dụng trong quý III/2023.

Theo kết quả điều tra, tình hình kinh doanh của hệ thống ngân hàng trong quý II/2023 tiếp tục “cải thiện” chậm hơn đáng kể so với quý trước, lợi nhuận trước thuế có tăng trưởng nhẹ nhưng thấp hơn so với mức kỳ vọng ở kỳ điều tra trước. Các TCTD điều chỉnh thu hẹp đáng kể kỳ vọng về tình hình kinh doanh và lợi nhuận trong thời gian tới.

Trong quý II/2023, các tổ chức tín dụng tiếp tục đánh giá các nhân tố nội tại và khách quan có cải thiện so với quý trước. Khác với kỳ điều tra trước, ở kỳ điều tra này, nhân tố khách quan “Chính sách tín dụng, lãi suất và tỷ giá của NHNN” và nhân tố chủ quan “Chính sách lãi suất, tín dụng, tỷ giá của đơn vị” được các tổ chức tín dụng đánh giá là hai nhân tố quan trọng nhất ảnh hưởng tích cực tới tình hình kinh doanh của đơn vị trong quý II/2023 và dự kiến trong cả năm 2023, sau đó mới đến các nhân tố phổ biến ở các kỳ điều tra trước như “Cầu của nền kinh tế đối với sản phẩm dịch vụ của đơn vị” và “Điều kiện kinh doanh và tài chính của khách hàng”; “Chính sách và năng lực quản trị rủi ro của đơn vị”.

Trong khi đó, “Sự cạnh tranh từ các tổ chức tín dụng khác” tiếp tục được đánh giá là nhân tố có thể tác động tiêu cực nhất tới tình hình kinh doanh của TCTD trong quý II/2023 và dự kiến cả năm 2023.

Ngoài ra, các tổ chức tín dụng đánh giá, nhu cầu vay vốn, dịch vụ thanh toán và thẻ, gửi tiền của khách hàng trong quý II/2023 có cải thiện nhưng tỷ lệ tổ chức tín dụng nhận định “cải thiện” thấp hơn so với nhận định và kỳ vọng tại kỳ điều tra trước.

Các tổ chức tín dụng dự báo nhu cầu sử dụng dịch vụ ngân hàng của khách hàng diễn biến khả quan trong quý III/2023 nhưng tăng với tốc độ chậm lại trong năm 2023 so với năm 2022, trong đó nhu cầu vay vốn được kỳ vọng tăng nhiều hơn nhu cầu gửi tiền và thanh toán, tuy nhiên, vẫn có 11% tổ chức tín dụng dự báo nhu cầu vay vốn giảm trong năm 2023 so với năm 2022.

Bên cạnh đó, thanh khoản của hệ thống ngân hàng trong quý II/2023 tiếp tục duy trì ở trạng thái tốt và dồi dào hơn so với quý I/2023. Các tổ chức tín dụng dự báo tình hình thanh khoản tiếp tục dồi dào trong quý III/2023 và cả năm 2023 so với năm 2022.

Tại kỳ điều tra đầu tháng 6/2023, trước khi NHNN công bố quyết định giảm thêm 0,5 điểm % các mức lãi suất điều hành lần thứ 4 vào ngày 16/6/2023, các tổ chức tín dụng kỳ vọng mặt bằng lãi suất huy động và cho vay bình quân toàn hệ thống giảm 0,31- 0,42 điểm % trong quý III/2023 và giảm tương ứng 0,91 điểm % và 0,79 điểm % trong cả năm 2023.

Trái với dự báo tại kỳ điều tra trước về khả năng tăng nhẹ giá bình quân sản phẩm dịch vụ trong năm 2023, tại kỳ điều tra này, giá bình quân sản phẩm dịch vụ được các TCTD dự báo sẽ giảm đáng kể trong năm 2023 so với năm 2022.

Tỷ lệ % tổ chức tín dụng cho biết đã giảm giá bình quân các sản phẩm, dịch vụ trong quý II/2023 là 36,5%, cao hơn khoảng 2,3 lần so với tỷ lệ tổ chức tín dụng có cùng lựa chọn ở quý trước, trong khi 9,3% tổ chức tín dụng cho biết đã tăng giá bình quân các sản phẩm, dịch vụ, chỉ bằng khoảng 1/4 so với quý trước. Xu hướng giảm giá bình quân các sản phẩm, dịch vụ được các tổ chức tín dụng dự kiến duy trì trong quý III/2023.

Đáng chú ý, tại kỳ điều tra lần này, các tổ chức tín dụng nhận định mặt bằng rủi ro khách hàng tổng thể trong quý II/2023 tăng nhanh hơn so với quý trước (với 34,2% TCTD nhận định mặt bằng rủi ro khách hàng tổng thể ở thời điểm hiện tại đang ở mức cao và 48,2% TCTD dự báo mặt bằng rủi ro khách hàng sẽ tăng trong năm 2023 so với năm 2022).

Về huy động vốn toàn hệ thống được kỳ vọng tăng bình quân 3,2% trong quý III/2023 và tăng 10,6% trong năm 2023, điều chỉnh tăng nhẹ so với mức kỳ vọng 9,2% tại kỳ điều tra trước.

Dư nợ tín dụng của hệ thống ngân hàng được kỳ vọng tăng 4,4% trong quý III/2023 và tăng 12,5% trong năm 2023, điều chỉnh giảm 0,6 điểm % so với mức dự báo 13,7% tại kỳ điều tra trước.

Theo đánh giá của các tổ chức tín dụng, tỷ lệ nợ xấu/dư nợ tín dụng của hệ thống ngân hàng có biểu hiện tăng nhẹ trong quý II/2023 nhưng được kỳ vọng giảm trong quý III/2023.

Các tổ chức tín dụng nhận định, tình hình lao động, việc làm của ngành tài chính ngân hàng trong quý II/2023 mặc dù cải thiện so với quý trước nhưng chưa đạt mức kỳ vọng. Các tổ chức tín dụng kỳ vọng tình hình lao động sẽ diễn biến khả quan hơn trong quý III/2023 và cả năm 2023.

Tác giả: Thùy Liên