Giá nhà vượt xa thu nhập

Theo dữ liệu của kênh thông tin Batdongsan.com.vn, giá rao bán trung bình các loại hình nhà ở Hà Nội hiện nay là 22,8 tỷ đồng/căn với nhà mặt phố; 17,8 tỷ đồng/căn với biệt thự; 6,3 tỷ đồng/căn với nhà riêng và 3,1 tỷ đồng/căn đối với chung cư.

Ước tính, thu nhập bình quân của người lao động ở Hà Nội năm 2023 là 135 triệu đồng/năm. Như vậy, để sở hữu một căn nhà mặt phố tại Hà Nội, người dân thủ đô cần "cày cuốc" 169 năm, muốn sở hữu nhà riêng thì cần 132 năm, còn mua căn hộ chung cư mất 23 năm (với giả thiết người lao động dùng toàn bộ thu nhập để mua nhà).

Tương tự, tại TPHCM, giá rao bán trung bình một căn nhà mặt phố là 25 tỷ đồng, tương đương với 169 năm thu nhập bình quân của người lao động tại thành phố này. Giá trung bình mỗi căn biệt thự là 24 tỷ đồng, tương đương 162 năm thu nhập của người dân. Giá nhà riêng rơi vào khoảng 7,9 tỷ đồng/căn, tương đương 53 năm thu nhập. Còn chung cư được rao bán với mức giá trung bình 3,5 tỷ đồng/căn, gần bằng 24 năm thu nhập. Mức thu nhập bình quân của người lao động TPHCM trong năm 2023 được ước tính khoảng 148 triệu đồng/năm.

Giá bất động sản, đặc biệt là phân khúc biệt thự, nhà phố ở Hà Nội và TPHCM liên tục tăng cao trong những năm gần đây, vượt xa thu nhập của người dân (Ảnh minh họa: Hà Phong).

Theo ông Nguyễn Quốc Anh, Phó tổng giám đốc Batdongsan.com.vn, nhận định việc mua nhà ở các đô thị lớn Việt Nam sẽ ngày càng khó khăn. Do đó, người dân cần có kế hoạch tích lũy, gia tăng thu nhập để sớm mua được nhà thay vì chờ đợi giá giảm sâu.

Ngoài ra, cũng theo báo cáo trên, Việt Nam đứng hàng đầu Đông Nam Á về mức độ chênh lệch giữa giá nhà và thu nhập bình quân của người lao động. Từ năm 2018 đến 2021, tỷ lệ chênh lệch giá bất động sản với thu nhập bình quân của người Việt Nam không ngừng tăng, vượt cả Singapore. Trong khi chỉ số này ở Indonesia, Malaysia và Thái Lan có dấu hiệu giảm.

"Giá bất động sản Việt Nam sẽ khó có xu hướng giảm và khoảng cách giữa giá nhà với thu nhập bình quân của người dân sẽ ngày càng tăng lên", ông Nguyễn Quốc Anh dự báo.

Tuy nhiên, thu nhập thực tế của người dân có thể cao hơn con số thống kê, nhiều người Việt không chỉ sống bằng lương. Báo cáo tâm lý người tiêu dùng bất động sản Việt Nam (CSS) đầu năm 2023 của Batdongsan.com.vn phản ánh 80% số người tham gia khảo sát đã sở hữu ít nhất một bất động sản và có từ 66% - 87% trong số họ dự định mua thêm bất động sản thứ hai, thứ ba trong vòng một năm tới.

Hệ lụy lớn

Thực tế hiện nay, giá bất động sản, đặc biệt là nhà ở, đất ở liên tục tăng và cao hơn so với thu nhập của người dân. Điều này khiến cho người lao động thu nhập thấp tại các đô thị, công nhân khu công nghiệp càng khó khăn trong việc tiếp cận và tạo lập chỗ ở.

Theo thống kê của nhiều đơn vị nghiên cứu thị trường bất động sản, căn hộ bình dân có mức giá khoảng 25 triệu đồng/m2 tại các dự án nhà ở thương mại hầu như không có ở khu vực trung tâm của các đô thị của Hà Nội và TPHCM. Căn hộ có mức giá này chỉ có tại một số ít các dự án tại khu vực xa trung tâm như các quận, huyện của 2 thành phố trên.

Nhà ở giá thấp ngày càng khan hiếm ở Hà Nội (Ảnh minh họa: Hà Phong).

Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM - cho rằng, tình trạng "lệch pha" khiến thị trường bất động sản phát triển thiếu cân đối, thiếu bền vững. Với thực trạng hiện nay, để kéo giảm giá nhà là rất khó, nhà ở xã hội thì nguồn cung nhỏ giọt, hàng loạt dự án đắp chiếu khiến giấc mơ an cư ngày càng xa vời.

Nhiều chuyên gia bất động sản đánh giá, việc giá bất động sản tăng quá cao so với thu nhập của đại bộ phận người dân mang đến nguy cơ trong tương lai, chỉ cần một cú sốc là thị trường sẽ gánh hệ lụy lớn.

Do đó, các chuyên gia cho rằng, cơ quan quản lý Nhà nước cần phải nhanh chóng thực thi một số giải pháp, như: Đánh thuế đất, định giá tài sản theo đúng giá thị trường để áp thuế; giới hạn thời gian giao dịch, đặc biệt là sản phẩm đất nền, đồng thời yêu cầu phải có tỷ lệ xây dựng công trình mới cho phép xây dựng; tăng lãi suất tài sản là đất đai bỏ hoang nếu sử dụng đòn bẩy tài chính; siết chặt tình trạng chuyển đổi mục đích sử dụng đất, nhằm ngăn chặn tình trạng kiếm lời bằng chiêu bài chuyển đổi mục đích sử dụng, phá vỡ quy hoạch đô thị.

Tác giả: Hà Phong