Nhà máy nhiệt điện Công Thanh thuộc khu kinh tế Nghi Sơn, huyện Tĩnh Gia, Thanh Hóa do Công ty Cổ phần Nhiệt điện Công Thanh làm chủ đầu tư, được UBND tỉnh Thanh Hóa chấp thuận chủ trương đầu tư, địa điểm tại công văn số 1694/UBND-TH ngày 23/4/2008. Ban quản lí Khu kinh tế Nghi Sơn và Các khu công nghiệp đã cho công ty thuê đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho dự án. 

Phó thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải (nay là Bí thư thành ủy Hà Nội) nhấn nút khởi công Nhà máy nhiệt điện Công Thanh ngày 5/3/2011 (Ảnh: Internet)

Dự án có tổng mức đầu tư ban đầu khoảng 21.480,1 tỷ đồng, trên diện tích 70ha. Theo quyết định số 428/QĐ-TTg ngày 18/3/2016 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia giai đoạn 2011 – 2020 có xét đến năm 2030, Nhà máy nhiệt điện Công Thanh được đưa vào danh mục các công trình vận hành trong năm 2020.

Ngày 5/3/2011, Tập đoàn xi măng Công Thanh chính thức khởi công xây dựng nhà máy nhiệt điện Công Thanh.

Đây là nhà máy thuộc loại công trình nguồn cấp 1, có tổng công suất 600 MW gồm 2 tổ máy, sử dụng công nghệ lò hơi sôi tuần hoàn hiện đại, khi đi vào khai thác sẽ cung cấp 3,9 tỉ kWh điện mỗi năm, chủ yếu cho khu kinh tế bắc Trung Bộ, đặc biệt là các dự án lọc hóa dầu, xi măng, công nghiệp ở khu kinh tế Nghi Sơn, góp phần giảm tải lưới điện quốc gia. Theo dự kiến, đầu năm 2014 sẽ đưa vào vận hành tổ máy số 1, quý 3/2014 hoàn thành toàn bộ nhà máy.

Dự án này không chỉ là niềm hứng khởi của tỉnh Thanh Hóa trong việc thu hút đầu tư, mà còn là kì vọng của Chính phủ. Tuy nhiên, sau sự kiện khởi công rầm rộ, dự án sau đó dần đi vào bế tắc khiến nhiều người thất vọng.

Sau 8 năm kể từ thời điểm khởi công nhà máy cho đến thời điểm này, toàn bộ khu đất để thực hiện dự án mới chỉ được tiến hành san lấp mặt bằng, chưa đầu tư xây dựng công trình trên đất.

Dự án ì ạch kéo dài nhiều năm gây lãng phí đất đai, ảnh hưởng đến môi trường đầu tư của tỉnh, trước tình hình này, UBND tỉnh Thanh Hóa đã nhiều lần đốc thúc, yêu cầu Tập đoàn Công Thanh đẩy nhanh tiến độ, thu xếp vốn và hoàn tất các thủ tục đầu tư. Tuy nhiên, nhà đầu tư vẫn chưa có dấu hiệu nào cho thấy sẽ sớm triển khai.

Theo các báo cáo của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Thanh Hóa, nhà máy không có tiến triển bởi chủ đầu tư không tích cực triển khai do không thu xếp được nguồn vốn để đầu tư. Với tiến độ triển khai như hiện tại thì dự án khó có khả năng sẽ đảm bảo hoạt động trong năm 2020 (theo như quyết định số 428/QĐ-TTg ngày 18/3/2016 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia giai đoạn 2011 – 2020)

Tại Thanh Hóa, ngoài Nhà máy nhiệt điện Công Thanh, tập đoàn này còn có 9 dự án khác cũng được đầu tư với tổng số vốn đăng ký lên tới hàng tỷ đô. Mặc dù ôm rất nhiều dự án lớn, nhưng trên thực tế, mới chỉ có Nhà máy xi măng Công Thanh hoàn tất và đi vào hoạt động. 2 dự án khác đã bị tỉnh Thanh Hóa thu hồi do triển khai chậm, còn lại 6 dự án đang trong tình trạng "đắp chiếu" nhiều năm gây lãng phí tài nguyên và khiến người dân địa phương bức xúc. 

Nhiều ý kiến cho rằng, Tập đoàn Công Thanh có thừa tham vọng đầu tư đa ngành, đa lĩnh vực, thế nhưng năng lực quản trị lẫn khả năng tài chính yếu kém khiến nhiều dự án bế tắc và đứng trước nguy cơ phá sản.

 Lương Diễn