Đại biểu bức xúc trước nạn “cát tặc”

Tại ngày làm việc thứ ba, kỳ họp thứ 4 ngày 7/12 của Hội đồng nhân dân tỉnh Thanh Hóa khóa XVII nhiệm kỳ 2016 – 2021, nạn khai thác cát trái phép tràn lan trên địa bàn tỉnh đã trở thành điểm nóng của cuộc họp. Các đại biểu liên tục chất vấn ông Đào Trọng Quy, Giám đốc Sở TNMT Thanh Hóa.

Theo báo báo của lãnh đạo Sở TN - MT tỉnh Thanh Hóa, tại địa phương này hiện có 39 mỏ khai thác cát được cấp phép, trong đó có 6 mỏ đã hết hạn (2 mỏ đang xin thăm dò khai thác), 10 mỏ đã đóng cửa tạm thời và yêu cầu đóng cửa mỏ. Về bãi tập kết cát, toàn tỉnh có 74 mỏ tập kết, trong đó có những mỏ được cấp phép tới 50 năm.

Theo ông Đào Trọng Quy về cơ bản tình hình "cát tặc" đã được khống chế, không còn xảy ra rầm rộ như trước nữa, các bãi tập kết cát cơ bản được xử lý triệt để, không còn bãi tập kết trái phép.

Đại biểu Lê Thị Như Hoa đọc thơ chất vấn lãnh đạo ngành TN - MT Thanh Hóa về nạn "cát tặc"

Tuy nhiên, báo cáo của vị Giám đốc sở TN – MT lại gặp phải những phản ứng gay gắt của các đại biểu đến từ các địa phương đang diễn ra nạn khai thác cát trái phép tràn lan.

Ông Nguyễn Anh Tuấn (huyện Hoằng Hóa) cho rằng: “Báo cáo của sở chưa rõ, chưa đúng tồn tại của nạn "cát tặc", nói vẫn còn vài điểm lẻ tẻ là chưa đúng, còn giải pháp khắc phục thì chung chung”.

Cũng theo ông Tuấn, hàng ngày tại bờ biển huyện Hoằng Hóa có hàng trăm tàu vỏ sắt công suất hàng ngàn m3, không số, khai thác, vận chuyển cát lên tàu nước ngoài tại phao số 0. Tình trạng này khiến người dân địa phương vô cùng bức xúc.

“Nạn "cát tặc" đang gây nên những thảm họa mất đất, mất nhà, mất các công trình kinh tế, xã hội, mất bãi biển khiến cho ngành công nghiệp không khói (du lịch) bị đe dọa. Đề nghị sở phải có giải pháp cụ thể để ngăn chặn việc này”, ông Tuấn nói.

“Có hiện tượng lợi ích nhóm”

Liên quan đến tình trạng khai thác cát trái phép, nhiều đại biểu cho rằng, vấn nạn “cát tặc” hiện còn diễn ra rầm rộ, gây nhiều bức xúc cho nhân dân. 

Nhân việc nói về nạn khai thác cát tràn lan, Đại biểu Lê Thị Như Hoa (huyện Quảng Xương) đã mượn bài thơ “Sông Mã” của nhà thơ Huy Trụ để nhắc nhớ về vẻ đẹp của vừa thơ mộng, vừa hùng vĩ của dòng sông Mã, biểu tượng của xứ Thanh.

“Chả bao giờ sông bình lặng, em ơi
Cả những lúc dòng sông phơi trắng cát
Không sóng chồm bờ, thì sóng ngầm xoáy đất
Đừng thấy trăng lên, lơ đễnh con sào...”

Một điểm khai thác cát trên dòng sông Chu (Thọ Xuân)

Theo bà Hoa, chính tình trạng khai thác cát đang và sẽ có nguy cơ làm mất đi vẻ hồn hậu của những dòng sông. Vị nữ đại biểu tha thiết bày tỏ: “Tình trạng khai thác cát đang là vấn đề nóng tại các kỳ tiếp xúc cử tri của các đại biểu HĐND các cấp, tuy nhiên tôi và các đại biểu tham dự quan tâm bao giờ tình trạng "cát tặc" được chấm dứt để trả lại sự bình yên cho các con sông".

Trước các truy vấn của các đại biểu, ông Đào Trọng Quy, Giám đốc Sở TN - MT tỉnh Thanh Hóa vẫn còn tỏ ra bối rối khi chưa làm rõ được các vấn đề mà các đại biểu quan tâm. Ông Quy giải thích, ông mới nhận công tác 6 tháng 7 ngày nên còn chưa nắm được số liệu chính xác về tình trạng khai thác cát trái phép này,.

Vị Giám đốc Sở nêu, nguyên nhân khiến tình trạng khai thác cát trái phép diễn ra nhiều, trong đó có việc trên địa bàn hiện có khoảng 300 tàu cát chưa được đăng ký, đăng kiểm hoạt động trên sông. Các tàu này thường lợi dụng đêm tối, các vùng giáp ranh để khai thác. Khi gặp lực lượng chức năng thì tàu bỏ chạy sang địa bàn khác gây khó khăn cho việc xử lý.

“Có hiện tượng lợi ích nhóm đứng ra thâu tóm các con tàu này rồi thuê người dân đi khai thác cát", ông Quy nói.

Sau khi nghe trả lời chất vấn, ông Trịnh Văn Chiến đánh giá: "Đây là vấn đề cực kỳ hệ trọng của tỉnh, không thể chịu được nữa", ông nói.

Trước những chất vấn về vấn đề “cát tặc”, ông Trịnh Văn Chiến, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Thanh Hóa đánh giá, nếu cứ để tình trạng khai thác cát trái phép tái diễn, quản lý không tốt thì nguồn cát phục vụ xây dựng sẽ ngày càng cạn kiệt, ảnh hưởng đến phát triển trong tương lai.

Ông Chiến cũng đề nghị, tới đây, Chủ tịch UBND tỉnh tập trung chỉ đạo, làm rõ tình trạng khai thác cát trái phép, xem mức độ ảnh hưởng ra sao, tác hại, hậu quả gây như thế nào. Đồng thời, vị Bí thư tỉnh ủy cũng đề nghị phải quy trách nhiệm cho từng ngành, từng sở, từng địa phương và phải có chế tài xử lý cụ thể về vấn nạn này và có trách nhiệm trước HĐND tỉnh.

P.V