Công nhân làm việc tại một cơ sở khai thác dầu ở Basra, Iraq. (Ảnh: AFP/TTXVN)

Việc Mỹ gây sức ép để Tổ chức Các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) tăng sản lượng dầu và "hạ nhiệt" giá dầu thô cho thấy OPEC dù muốn cũng không còn nhiều dư địa để tăng sản lượng nhanh hơn.

Trên thực tế, OPEC và các nước đối tác, được biết đến là OPEC+, đã rút lại quyết định giảm nguồn cung đưa ra từ năm 2020. Nhưng động thái này vẫn là chưa đủ đối với Mỹ, nước đang than phiền về tình trạng giá dầu liên tục ở mức cao trong gần 3 năm qua.

OPEC+ nhấn mạnh từ tháng Tám mỗi tháng sẽ tăng sản lượng từ từ thêm 400.000 thùng/ngày, để tránh tình trạng dư thừa nguồn cung vào năm 2022 nếu tăng quá nhanh sản lượng.

Vấn đề nằm ở chỗ OPEC+ hiện thậm chí không thể đạt được mục tiêu đó. Trước đây, vào các thời điểm giá dầu quá thấp, các nhà sản xuất nhỏ trong OPEC ở châu Phi và một số nhà sản xuất dầu lớn hơn ở vùng Vịnh có thể tăng sản lượng nhiều hơn mức mà OPEC đặt ra.

Nhưng hiện tại, do những tác động của dịch COVID-19 vấn đề môi trường, chỉ có 3 thành viên OPEC là Saudi Arabia, Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) và Iraq có đủ lực để tăng nhanh nguồn cung.

Công ty tham vấn về năng lượng Energy Aspects cho biết: "Các dữ liệu gần đây củng cố dự báo của chúng tôi rằng trong dài hạn ngày càng nhiều thành viên không còn khả năng dự trữ."

Dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump, Washington đã hối thúc OPEC+ giảm sản lượng vào năm 2020, khi giá dầu giảm mạnh và đe dọa ngành công nghiệp dầu mỏ của Mỹ. Tổ chức này đã đồng ý cắt giảm khoảng 10 triệu thùng/ngày, tương đương 10% nguồn cung toàn cầu - một con số kỷ lục.

Khi nhu cầu tăng trở lại nhanh hơn dự kiến, chính quyền Tổng thống Joe Biden lại liên tục gây sức ép với OPEC+ để tăng nguồn cung, với lý do giá dầu thô tăng cao có thể cản trở đà phục hồi của thế giới. Những động thái này khiến giá dầu Brent đã tăng hơn 50% trong năm nay.

Energy Aspects nhận định: "OPEC+ sẽ không phản ứng trước sức ép chính trị về tăng nguồn cung."

Không thể thuyết phục OPEC+ "bơm" thêm dầu và phải đối mặt với tỷ lệ ủng hộ thấp trước thềm cuộc bầu cử quốc hội giữa kỳ vào năm 2022, Tổng thống Biden đã đề nghị Trung Quốc, Ấn Độ, Hàn Quốc và Nhật Bản kết hợp mở kho dầu dự trữ. Nhưng đòi hỏi này cũng không dễ đáp ứng.

Theo quy định của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), kho dự trữ dầu chỉ có thể được mở khi cần đối phó với các cú sốc như chiến tranh hoặc bão lũ, chứ không dùng để điều chỉnh giá.

Ngân hàng Goldman Sachs phân tích dù giá dầu cao hơn có thể thúc đẩy tăng nguồn cung, nhưng đầu tư lại bị ảnh hưởng của những lo ngại về môi trường, xã hội và quản lý (ESG) khiến các ngân hàng dành nhiều khoản vay cho các dự án xanh hơn là dự án liên quan đến dầu mỏ.

Tác giả: Duy Tùng-Bích Liên