Tin liên quan

Ưu đãi quá nhiều đối với lọc dầu Dung Quất liệu có tạo ra tiền lệ xấu trong hệ thống các doanh nghiệp nhà nước!

Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (PVN) vừa gửi văn bản lên Liên Bộ Tài chính - Công Thương và Văn phòng Chính phủ, trình bày những khó khăn trong việc tiêu thụ sản phẩm của Nhà máy lọc dầu Dung Quất do sự chênh lệch về thuế suất nhập khẩu ưu đãi của Nhà máy lọc dầu Dung Quất với thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi khi Việt Nam thực hiện theo cam kết của các hiệp định thương mại tự do (FTA).

"Nếu sản phẩm sản xuất ra không tiêu thụ được thì Nhà máy lọc dầu Dung Quất sẽ không thể duy trì công suất ổn định, bắt buộc phải giảm công suất hoặc tạm dừng hoạt động trong thời gian tới", lãnh đạo PVN cảnh báo trong công văn của mình.

Đầu tiên phải nhấn mạnh rằng đây không phải lần đầu tiên PVN đưa lọc dầu Dung Quất ra làm “con tin” đối với Bộ Tài chính (BTC), và dĩ nhiên cũng chẳng phải lần đầu tiên báo chí Việt xôn xao về vấn đề này.

Đầu tháng 4 năm ngoái, PVN cũng gửi một công văn tương tự lên BTC, xin giảm thuế nhập khẩu xăng dầu, với lý do không thể cạnh tranh nổi với nhiên liệu nhập khẩu từ các nước ASEAN.

Nhằm “vỗ về đứa con cưng” của ngành năng lượng, BTC đã phải giảm mạnh thuế nhập khẩu đánh vào các sản phẩm của Công ty TNHH MTV Lọc Hóa dầu Bình Sơn (BSR) - đơn vị quản lý Nhà máy lọc dầu Dung Quất. Cụ thể, thuế suất đối với xăng giảm mạnh từ 35% xuống 20%, dầu Diesel giảm từ 30% xuống còn 20%.

BTC ước tính chỉ riêng động thái điều chỉnh trên đã gây thất thu khoảng 13.000 tỉ đồng trong năm 2015.

Chỉ vài ngày sau nhượng bộ từ BTC, cuối tháng 4/2015, BSR lại đòi tiếp tục giảm thuế áp lên dầu diesel, với lý do thuế nhập khẩu của NMLD Dung Quất vẫn cao hơn tới 15% so với mức thuế 5% của dầu diesel nhập khẩu từ các nước ASEAN, theo lộ trình của Hiệp định tự do thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA) vốn có hiệu lực kể từ đầu năm 2015.

Bị từ chối, tháng 11/2015, PVN tiếp tục gửi công văn xin giảm thuế, đồng thời tăng “giá trị ưu đãi”, vẫn dựa trên lập luận rằng họ đang phải chịu mức thuế cực kì “bất công” khi so sánh với thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt từ ATIGA.

Chưa dừng lại ở đó, PVN tiếp tục cho báo chí Việt chủ đề “hot” để theo dõi khi mà ngày hôm qua (22/02), họ tiếp tục trình lên BTC bản đề xuất xin giảm thuế nhập khẩu lần thứ 4 chỉ trong vòng chưa tới 1 năm qua, đi kèm với lời “dọa” đóng cửa NMLD Dung Quất.

PVN viện dẫn rằng thuế nhập khẩu xăng từ Hàn Quốc theo Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – Hàn Quốc (KVFTA) vừa có hiệu lực chỉ còn 10%, thấp hơn nhiều con số 20% của NMLD Dung Quất.

Thuế suất áp lên NMLD Dung Quất trong 1 năm qua dễ thấy luôn cao hơn mức áp lên các nước ASEAN hay bây giờ là cả Hàn Quốc. Vậy đây chẳng phải là lẽ dễ hiểu thường tình khi PVN đòi “công bằng” từ BTC.

Vấn đề e chẳng đơn giản đến vậy

Điều khó hiểu là mặc dù nhiều lần kêu khó, với luận điệu chịu bất công từ mức thuế bị áp, BSR vẫn vận hành nhà máy này đạt hiệu quả. Theo đó, năm 2015 BSR chạm đích chỉ tiêu sản lượng trước 50 ngày, với doanh thu đạt gần 95.000 tỉ đồng, nộp ngân sách hơn 20.300 tỉ đồng, đạt lợi nhuận 6.000 tỉ đồng.

Tại sao một doanh nghiệp chịu nhiều “thiệt thòi” tới vậy vẫn có thể đạt mức lợi nhuận đáng mơ ước của không ít tổ chức kinh doanh?

Trả lời báo chí sáng nay (23/02), ông Nguyễn Hoài Giang, Chủ tịch HĐTV BSR khẳng định: “Chính sách thuế đang đe dọa sự sống còn của NMLD Dung Quất”.

Vị chủ tịch nhấn mạnh: “Đáng lẽ phải hạ xuống 0% vì nếu giữ mức thuế 10% thì sản phẩm của chúng tôi sẽ trở nên đắt đỏ hơn so với các đầu mối nhập khẩu, dần dà các đơn vị kinh doanh xăng dầu sẽ không chọn xăng dầu từ NMLD Dung Quất nữa”, ám chỉ sự bất bình đẳng với thuế suất 5% áp vào dầu diesel nhập khẩu từ các nước ASEAN.

Tuy nhiên vị này có thể chưa nhắc tới một chi tiết quan trọng. Theo cơ chế tài chính đặc thù áp dụng cho Nhà máy lọc dầu Dung Quất, có một khoản thu điều tiết được tính bằng thuế nhập khẩu trừ 7% (đối với xăng dầu). Điều đó có nghĩa nếu thuế nhập khẩu xăng dầu là 10% thì Dung Quất chỉ phải nộp 3%. Còn nếu thuế nhập khẩu được giảm về 0% như “mong ước” của lãnh đạo công ty, thì Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) sẽ phải bù 7% cho BSR và gánh khoản lỗ này.

Đây quả thực là một điều khó chấp nhận, nhất là khi Đảng và Nhà nước đang hướng tới một thị trường ngày càng cạnh tranh công bằng và lành mạnh hơn.

Vụ việc BSR suy cho cùng chỉ là một ví dụ của cái cơ chế “con ngã – mẹ nâng” trong hệ thống doanh nghiệp nhà nước. Thiệt hại cuối cùng sẽ đổ lên đầu Ngân sách, vốn đang trong trạng thái “bội chi – hụt thu” ngày càng nguy hiểm.

Đối với BSR, thiết nghĩ câu hỏi đặt ra giờ đây không phải là có nên tiếp tục các ưu đãi hay không, mà là phải đổi mới cơ chế tài chính áp dụng với họ.

Nếu không thì báo chí Việt cũng…mừng, bởi cứ đến hẹn lại lên, họ lại có chủ đề “hot” để viết…

Nghi Điền