Tin liên quan

Lỡ hẹn nghìn năm, lãng phí ngân sách hơn 3000 tỉ đồng

Thanh tra Chính phủ vừa công bố bản “Thông báo Kết luận Thanh tra Dự án Đường 5 kéo dài đoạn cầu Chui – Đông Trù – Phương Trạch – Bắc Thăng Long, thành phố Hà Nội”.

Theo đó, Dự án đường 5 kéo dài, đoạn cầu Chui - Đông Trù - Phương Trạch - Bắc Thăng Long, Hà Nội thực hiện theo Quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt từ năm 1998, được đánh giá là có tầm quan trọng đặc biệt trong mạng lưới giao thông thành phố.

Một đoạn Dự án đường 5 kéo dài

Chủ trương đầu tư dự án đã được Thủ tướng chấp thuận với tổng mức đầu tư 3.532 tỷ đồng cho hơn 13km chiều dài toàn tuyến, gồm cầu Đông Trù, cầu Đông Hội và cầu Phương Trạch. Thời gian thực hiện dự án là 36 tháng: khởi công năm 2005, hoàn thành năm 2008.

Tuy nhiên, vì nhiều lý do chủ quan lẫn khách quan, dự án này đã bị lỡ hẹn sự kiện 1000 năm Thăng Long. Phải tới tận năm 2014, chậm so với kế hoạch 6 năm, tuyến đường này mới được thông xe.

Về mặt tài chính, tổng mức đầu tư toàn tuyến dự định ban đầu là 3.532 tỷ, tuy nhiên cho đến thời điểm hoàn thành đã bị “đội” lên tới 6.661 tỷ đồng, giá trị bị đội thêm khoảng 3.129 tỷ đồng.

Vốn đầu tư bị đội gấp đôi trong khi thời gian hoàn thành bị “vỡ kế hoạch” tới 6 năm khiến cho dự án này được xem là một ví dụ điển hình về dự án đầu tư “gây lãng phí ngân sách nhà nước, hiệu quả đầu tư thấp” – bản Kết luận thanh tra nêu.

Theo Kết luận Thanh tra, đến thời điểm năm 2013, sau khi đã chậm tiến độ kéo dài, các gói thầu đã triển khai phải thực hiện việc điều chỉnh giá do trượt giá vật liệu, nhân công, máy và điều chỉnh bổ sung nhiều hạng mục dẫn tới phải điều chỉnh tổng mức đầu tư đến hơn 3.000 tỉ đồng.

Chủ đầu tư, công ty tư vấn yếu kém năng lực, nhà thầu thiếu nghiêm túc

Theo Thanh tra Chính phủ, nguyên nhân khách quan dẫn đến thực trạng công trình trên  là do khối lượng công việc lớn, khó khăn trong công tác đền bù và quá trình triển khai rơi đúng vào giai đoạn khủng hoảng kinh tế 2007 - 2010 khi mà biến động giá cả về nguyên vật liệu, nhân công tăng cao. Năng lực tài chính của nhà thầu và biến động lớn về nhân sự (5 năm có 3 lần thay Giám đốc) cũng là những nguyên nhân khiến dự án này chậm tiến độ, đội vốn.

Đặc biệt, do quy mô tính chất của dự án có kết cấu cầu Đông Trù phức tạp, công nghệ mới, phải thực hiện nhiều thủ tục liên quan đến việc điều chỉnh thay đổi nhà thầu phụ thực hiện khối lượng phần vòm cầu Đông trù và việc chuyển giao công nghệ do nhà thầu trong nước chưa đủ kinh nghiệm nên việc thực hiện gặp khó khăn.

Cầu Đông Trù trong ngày làm lễ thông xe toàn tuyến

Tuy nhiên, không thể không kể tới các nguyên nhân chủ quan từ công tác quản lý, điều hành dự án.

Việc chỉ đạo điều hành và tổ chức thực hiện của UBND thành phố Hà Nội, huyện Đông Anh, quận Long Biên và các cơ quan liên quan chưa quyết liệt để tiến độ dự án kéo dài.

Nhà thầu tư vấn thiết kế của dự án là Tổng công ty tư vấn thiết kế giao thông vận tải TEDI trong quá trình thực hiện hợp đồng đã bộc lộ sự yếu kém về năng lực, có biểu hiện thiếu trách nhiệm dẫn đến chất lượng thiết kế yếu, nhiều lần phải thay đổi bổ sung.

Thêm vào đó, phía chủ đầu tư là Ban quản lý dự án Hạ tầng Tả Ngạn bộc lộ yếu kém về năng lực quản lý và tổ chức thực hiện dự án.

Các nhà thầu thi công thiếu nghiêm túc trong việc thực hiện hợp đồng giao nhận thầu, một số gói thầu thi công cầm chừng...

Kết luận Thanh tra chỉ rõ: “Việc tổ chức quản lý, điều hành dự án có nhiều hạn chế, nhiều vi phạm xảy ra trong suốt cả quá trình đầu tư; một số nội dung chưa tuân thủ quy trình, trình tự thủ tục đầu tư; chưa nêu cao được tinh thần trách nhiệm trong quá trình tổ chức thực hiện dự án; vai trò trách nhiệm của cá nhân một số lãnh đạo UBND thành phố Hà Nội không xử lý kịp thời, vi phạm nguyên tắc, thiếu quyết liệt. ..Nhiều hạng mục công trình điều chỉnh dự toán không tuân thủ quy định để giá trị dự toán vượt quá cao. Đặc biệt Gói thầu số 13 khi thay đổi thiết kế kỹ thuật – dự toán, thay đổi nhà thầu phụ đã tăng giá trị quá cao, chậm tiến độ 02 năm”.

Qua thanh tra cũng phát hiện 657,941 tỉ đồng liên quan đến sai phạm, trong đó số tiền 273,667 tỉ đồng đã được khẳng định, số còn lại 384,274 tỉ đồng cần phải tính toán chi tiết cụ thể để xử lý.

Để xảy ra những sai phạm kể trên, “Trách nhiệm thuộc Tổng công ty tư vấn thiết kế giao thông vận tải TEDI, Ban quản lý dự án Hạ tầng Tả Ngạn, Sở Kế hoạch Đầu tư, lãnh đạo UBND thành phố Hà Nội được phân công phụ trách” – bản Kết luận thanh tra nêu.

Trước đó, ngày 31/3/2016, văn phòng Chính phủ đã có văn bản về xử lý sau thanh tra Dự án Đường 5 kéo dài, thông báo ý kiến chỉ đạo của Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc.

Theo đó, về cơ bản Thủ tướng đồng ý với kiến nghị của thanh tra Chính phủ trong kết luận thanh tra nói trên và chỉ đọa UBND TP Hà Nội tổ chức kiểm điểm làm rõ trách nhiệm và chỉ đạo kiểm điểm các tập thể, cá nhân thuộc thẩm quyền có liên quan đến các khuyết điểm, sai phạm được nêu trong kết luận thanh tram có biện pháp khắc phục và báo cáo đề xuất xử lý lên Thủ tướng trước ngày 30/6/2016.

Minh Minh