Mới đây, Luật sư Trương Thanh Đức (Công ty Luật Basico) đưa ra tại Hội thảo lấy ý kiến sửa 5 Luật Thuế của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) về đề xuất đánh thuế thu nhập từ lãi tiết kiệm (với những khoản lãi lớn, hàng trăm triệu đồng).

Theo ông Trương Thanh Đức, một khi lãi tiết kiệm lên tới tiền tỷ thì nên được nhìn nhận như một khoản đầu tư tương tự đầu tư chứng khoán, bất động sản. Luật sư Đức nhấn mạnh, theo quy định tại khoản 3, Điều 3 về thu nhập chịu thuế của Luật Thuế TNCN, thì khoản thu nhập từ đầu tư vốn, bao gồm tiền lãi cho vay, lợi tức cổ phần và thu nhập từ đầu tư vốn dưới các hình thức khác (trừ thu nhập từ lãi trái phiếu Chính phủ) phải nộp thuế 5%. Tuy nhiên, tại khoản 7, Điều 4 của Luật Thuế TNCN thì “thu nhập từ lãi tiền gửi tại tổ chức tín dụng” được miễn thuế. 

Điều này có nghĩa, nếu như cá nhân thu lãi từ việc cho công ty, pháp nhân, cá nhân khác vay hoặc được chia cổ tức đều bị đánh thuế 5%, còn việc thu lãi tiền gửi ngân hàng lại không phải nộp thuế cho dù khoản lãi lên tới hàng chục tỷ đồng. Chưa kể, nếu thu nhập từ tiền lương và hầu hết các khoản khác cộng lại ở mức vài trăm triệu đồng trở lên thì lại bị đánh thuế từ 20%-35%. 

Bàn về vấn đề này, Chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, số tiền lãi suất từ ngân hàng có thể coi là thu nhập bình thường cũng tương tự như thu nhập từ hoạt động đầu tư vào chứng khoán hay các ngành kinh doanh khác. Người dân đưa tiền cho ngân hàng, ngân hàng kinh doanh số tiền đó và trả lãi cho người dân.

“Đây là một thu nhập bình thường thì phải chịu thuế như bao thu nhập khác. Người dân được miễn thuế thu nhập dưới 9 triệu đồng/ tháng, những thu nhập trên 9 triệu đồng sẽ cộng cả lãi suất ngân hàng để tính thuế TNCN. Tuy nhiên việc đánh thuế trên thu nhập từ lãi suất ngân hàng thì chưa có tiền lệ nên khiến cho người dân bức xúc, ngay cả các chuyên gia cũng cho rằng việc này là tận thu thuế. Tôi không đồng ý với quan điểm đó, ở Mỹ người dân đều phải đóng thuế từ thu nhập lãi suất ngân hàng nên việc này là phù hợp với thông lệ quốc tế” – ông Hiếu nhấn mạnh.

Tuy nhiên, ông Hiếu cũng chỉ ra rằng, trong trường hợp Chính phủ thực hiện đề xuất trên thì có thể đưa đến hậu quả là người dân họ sẽ ít gửi ngân hàng và lấy tiền ra đầu tư vào lĩnh vực khác. Chính sách đó có thể tác động tiêu cực đến nền kinh tế, tuy nhiên sẽ mang lại lợi ích là cân bằng ngân sách quốc gia. Ngân sách quốc gia rất quan trọng vì nó mang lại an sinh xã hội của toàn nền kinh tế, thành ra có sự bù trừ giữa hệ quả và lợi ích.

“Về phía ngân hàng thì đây là điều họ không mong muốn vì có thể ảnh hưởng đến vốn huy động và có thể để duy trì mức huy động thì sẽ có thể phải tăng lãi suất trên tiền gửi và từ đó tăng lãi suất cho vay. Đó là tác dụng phụ đối với nền kinh tế và cho các ngân hàng”, ông Hiếu cho biết.

Chuyên gia Hiếu nói thêm, đối với những đối tượng bị ảnh hưởng TNCN trên 9 triệu đồng thì Chính phủ cần đưa ra phương án tránh đưa mức thuế TNCN lên mức cao hơn chẳng hạn như 10 triệu hoặc 11 triệu đồng để bù trừ cho những người có thu nhập thấp gửi tiền vào ngân hàng lấy lãi.

“Số tiền lãi từ lãi suất ngân hàng có thể được hỗ trợ bằng một thuế suất thấp hơn những thuế suất, tôi đề nghị thuế suất ban đầu là 5% cho tất cả các loại tiền gửi” – Chuyên gia Hiếu nói.

Trao đổi với PV, Luật sư Anh Tú – VP luật An Quốc Law cũng nêu quan điểm ủng hộ việc thu lãi suất ngân hàng là đúng theo quy định của luật thuế. Tuy nhiên, theo luật sư Tú nên cần có các khung quy định lãi suất đến bao nhiên tiền 1 năm thì phải nộp thuế.

Luật sư Anh Tú cho rằng việc thu thuế sẽ không ảnh hưởng đến huy động vốn ngân hàng

“Đây là 1 dạng thu nhập người dân vào theo quy định của luật thuế hiện hành thì có thể phải nộp thuế TNCN. Tuy nhiên, viêc nay tôi nghĩ không ảnh hưởng nhiều đến việc huy động vốn của ngân hàng. Vì đối với những người đủ điều kiện nộp thuế TNCN thì khoản lãi của họ sẽ rất lớn, nên xu hướng thì họ sẽ vẫn tiếp tục gửi tiền vào ngân hàng”, luật sư Tú nói.

Vị luật sư này phân tích thêm đối với những đối tượng đã chịu thuế TNCN trên 9 triệu đồng thì các cơ quan chức năng phải dự tính cân nhắc một mức nào đó để đánh thuế lãi suất ngân hàng cho phù hợp.

Hải Đăng