Trong bản báo cáo tóm tắt dự án Khu du lịch tâm linh Hương Sơn gửi UBND TP Hà Nội của doanh nghiệp Xuân Trường cho thấy, doanh nghiệp không chỉ đề xuất làm khu du lịch tâm linh hoành tráng như Bái Đính ở chùa Hương với 1500 ha mà còn có tham vọng xây dựng một tuyến đường du lịch tâm linh (có chỗ gọi là đường hành hương) xuyên qua nhiều tỉnh, thành. Bên cạnh đó, doanh nghiệp Xuân Trường còn muốn xây dựng một con đường du lịch tâm linh kết nối giữa các khu du lịch Bái Đính (Ninh Bình), Tam Chúc (Hà Nam) và tương lai là Khu du lịch tâm linh Hương Sơn đều của doanh nghiệp này đầu tư. 

Tuy nhiên, đằng sau con đường tâm linh mà ông Trường nói chính là những trạm thu phí mọc lên dọc đường hành hương tâm linh. Nơi nào đi qua các khu du lịch do doanh nghiệp Xuân Trường triển khai thì hai đầu đều có các trạm thu phí.

Lo ngại này không phải không có cơ sở, bởi ngay tại thời điểm hiện tại, ở hai đầu Khu du lịch tâm linh Tam Chúc, doanh nghiệp này đang xây dựng hai trạm thu  ở đầu giáp Hà Nam và một đầu giáp Hà Nội. Còn tại bản đồ quy hoạch cảnh quan kiến trúc Khu du lịch tâm linh Hương Sơn do doanh nghiệp đề xuất, ở hạng mục thứ 6 và mục số 13 đã thể hiện rõ hai cổng vào đồng thời là hai trạm thu phí án ngữ hai đầu đến chùa Hương từ Hà Nội và Hà Nam.

Đồ họa vị trí các điểm dự kiến có cổng chào kết hợp thu phí tại đề xuất Khu du lịch tâm linh Hương Sơn

Theo một số chuyên gia kinh tế, nếu doanh nghiệp thực hiện điều này thì “lợi đơn, lợi kép” cho doanh nghiệp Xuân Trường. Bởi nếu nhìn trên sơ đồ tuyến đường hành hương của Xuân Trường thì có thể thấy con đường này chạy song song với các tuyến quốc lộ, có rất ít điểm giao nhau. Vì vậy, sẽ “đẩy” du khách vào sự đã rồi, phải đi vào đường “độc đạo” do Xuân Trường vạch ra để đến các dự án mà Xuân Trường đầu tư, từ đó Doanh nghiệp Xuân Trường sẽ “ung dung” thu phí, trong đó nguồn vốn để thực hiện giải phóng mặt và xây dựng hạ tầng lại sử dụng từ ngân sách nhà nước.

Nhìn lại lịch sử tuyến đường tâm linh cho thấy, doanh nghiệp Xuân Trường đã có tham vọng từ rất sớm và đến nay vẫn “kiên trì” ý tưởng này cho dù đã vấp phải rất nhiều phản đối của dư luận. Năm 2012, hai tỉnh Ninh Bình và Hà Nam đã có đề xuất về việc đầu tư tuyến đường đi thẳng từ Bái Đính đến Trung tâm Hội nghị Quốc gia tại Mỹ Đình, nhưng đề nghị này đã bị Hà Nội từ chối.

Trong khi đó, Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050 đã xác định một số tuyến giao thông liên kết giữa Trung tâm Hà Nội với Khu du lịch, thắng cảnh Hương Sơn hoặc khu vực lân cận như: Tuyến Quốc lộ 21 (vừa qua đã được Bộ GTVT đầu tư cải tạo với mặt cắt khoảng 12m); tuyến Quốc lộ 1 (gồm tuyến 1A cũ và cao tốc Pháp Vân - cầu Giẽ - Ninh Bình); tuyến Hương Sơn - Miếu Môn - Trúc Sơn; tuyến trục giao thông phía Nam, đường Đỗ Xá - Quan Sơn... thông qua các tuyến VĐ3, VĐ4 với khu vực hệ thống giao thông tại khu vực đô thị trung tâm. Việc xác định tuyến mới chưa có trong quy hoạch nối trực tiếp từ chùa Hương đến Trung tâm Hội nghị Quốc gia.

Bản đồ tuyến đường hành hương – con đường di sản tâm linh do DN Xuân Trường đề xuất

Về vấn đề này, bà Nguyễn Thị Thanh, Bí thư tỉnh ủy Ninh Bình đã từng nêu quan điểm trên báo giới rằng:  Ngay ở Mỹ Đình đã có sẵn tuyến đường từ Mai Dịch-Linh Đàm-Pháp Vân, nối liền đến Cầu Giẽ. Và từ Cầu Giẽ lại có đường cao tốc đi Ninh Bình. Vì vậy, người Hà Nội sẽ chọn đi Bái Đính (Ninh Bình) bằng đường cao tốc cho nhanh chứ không thừa thời gian chọn đi “tuyến du lịch tâm linh”, không chỉ vậy, thời gian diễn ra lễ hội chùa Hương và Bái Đính cũng chỉ trong 3 tháng đầu năm, tức là 9 tháng còn lại trong năm tuyến đường hoành tráng này sẽ được “nghỉ ngơi”. Vì vậy, phải cân nhắc khi khi sử dụng vốn ngân sách nhà nước cho các dự án đầu tư nêu trên.

Việc đề xuất của doanh nghiệp Xuân Trường đề nghị Nhà nước bỏ tiền ngân sách ra giải phóng mặt bằng và xây dựng hạ tầng, còn doanh nghiệp này làm các công trình tâm linh để kinh doanh, thu phí, nhiều chuyên gia cho rằng đó là điều bất hợp lý. Đặc biệt, nếu theo cách mà một số địa phương trước kia đã đề xuất chỉ định thầu cho doanh nghiệp Xuân Trường được thực hiện dự án, xây dựng hạ tầng từ nguồn vốn nhà nước thì sẽ vi phạm quy định của Luật Đầu tư công, Luật Đấu thầu...

Hải Trường