Các nhà đầu tư, đặc biệt là giới đầu tư bên ngoài Nhật Bản, nhận định Ngân hàng trung ương Nhật Bản (BoJ) có khả năng sẽ tăng lãi suất một vài lần trong năm nay sau khi từ bỏ lãi suất âm, dù cho việc cắt giảm lãi suất sớm ở Mỹ có thể làm phức tạp thêm tình hình.

Lợi suất trái phiếu Chính phủ Nhật Bản kỳ hạn 2 năm mới phát hành, vốn rất nhạy cảm với những đồn đoán về lãi suất, đã đạt mức cao nhất trong ba tháng là 0,11% trong ngày 5/2 và duy trì quanh mức đó ngày 6/2. Con số này có xu hướng cao hơn kể từ giữa tháng 1/2024, khi có tin đồn về việc BoJ sẽ chấm dứt lãi suất âm vào mùa Xuân.

Dựa trên tỷ giá hoán đổi chỉ số qua đêm, sở giao dịch chứng khoán London (LSEG) dự báo lãi suất BoJ vào khoảng 0,14% trong tháng 12/2024.

Chiến lược gia về thu nhập cố định cấp cao tại Mitsubishi UFJ Morgan Stanley Securities, ông Keisuke Tsuruta, cho biết lãi suất ngắn hạn có thể tăng lên 0,25% sau khi chính sách lãi suất âm được dỡ bỏ. Giả định đó và số liệu của LSEG chỉ ra rằng những người tham gia thị trường nhận thấy cơ hội lãi suất tăng là 50-50 vào cuối năm. Những kỳ vọng này  đối với các nhà đầu tư nước ngoài là khá lớn.

Ông Tsuruta cho biết, các nhà đầu tư nước ngoài đã chứng khiến những đợt tăng lãi suất liên tiếp tại châu Âu và Mỹ, do vậy họ cũng kỳ vọng Nhật Bản sẽ hành động tương tự khi bắt đầu tăng lãi suất.

Chủ tịch kiêm chiến lược gia toàn cầu tại Independent Strategy có trụ sở tại Vương quốc Anh, chuyên bán JGB, ông David Roche dự đoán sẽ có hai đợt tăng lãi suất vào nửa cuối năm 2024. Trong khi đó, người đứng đầu bộ phận thu nhập cố định tại Newton Investment Management, Ella Hoxha nhận thấy lãi suất ngắn hạn có thể tăng lên 0,5% trong năm nay.

Chiến lược gia vĩ mô tại Morgan Stanley MUFG Securities, Koichi Sugisaki kỳ vọng BoJ sẽ chấm dứt chính sách lãi suất âm vào tháng 3/2024 và thực hiện mức tăng 0,25 điểm phần trăm vào tháng 7/2024. Ông Koichi Sugisaki cũng kỳ vọng BoJ sẽ tăng lãi suất hơn nữa khi chỉ số giá tiêu dùng đang tăng hơn 2%, để dành chỗ cho những thay đổi chính sách trong tương lai.

Tại cuộc họp hội đồng chính sách hồi tháng 1/2024, Thống đốc BoJ Kazuo Ueda cho biết, BoJ dự định giảm thiểu sự gián đoạn trong các quyết định chính sách của mình và cho hay “môi trường chính sách siêu nới lỏng sẽ vẫn tồn tại trong thời điểm hiện tại” ngay cả sau khi lãi suất âm được loại bỏ. Điều này cho thấy sẽ không có mức tăng lãi suất lớn nào được đưa ra, song các nhà đầu tư nước ngoài vẫn mong chờ một bước tiến.

Các nhà phân tích khác cho rằng BoJ sẽ gặp khó khăn trong việc tăng lãi suất, trong bối cảnh có kỳ vọng rằng Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) sẽ sớm chuyển sang nới lỏng lãi suất.

Chiến lược gia cấp cao tại Sumitomo Mitsui Trust Asset Management, ông Katsutoshi Inadome cho biết, nếu chính sách tiền tệ của Nhật Bản và Mỹ đi theo hướng trái ngược nhau, đồng yen tăng giá sẽ giáng một đòn đáng kể vào giá cổ phiếu và các nhà xuất khẩu. Việc cắt giảm lãi suất ở Mỹ dự kiến sẽ bắt đầu vào tháng 6/2024 và sau đó, BoJ sẽ không thể tăng lãi suất thêm nữa.

Công cụ FedWatch dự đoán khả năng Fed cắt giảm lãi suất trong tháng 6/2024 là hơn 90%. Mặc dù dữ liệu kinh tế Mỹ mạnh mẽ đã làm giảm suy đoán về một động thái sớm, nhưng thị trường vẫn đang đoán định theo hướng cắt giảm lãi suất hơn nữa.

Lãi suất dài hạn của Nhật Bản dự kiến cũng sẽ tăng. Lãi suất cố định trên các giao dịch hoán đổi chỉ số qua đêm kỳ hạn 10 năm đã tăng lên mức 0,9%, cho thấy lợi suất JGB kỳ hạn 10 năm cũng có thể đạt đến mức đó.

Ông Sugisaki cho biết, nếu BoJ tăng lãi suất vào tháng 7/2024, lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm “có thể tăng lên khoảng 1% trong khoảng thời gian từ tháng 7-9/2024”.

Với việc cả BoJ và Fed đều không có lịch họp trong tháng này, những người theo dõi thị trường có thể sẽ đặt kỳ vọng vào những bình luận của các quan chức ngân hàng trung ương và xu hướng từ các cuộc đàm phán tiền lương mùa Xuân ở Nhật Bản.

Tác giả: Minh Hằng - Nguyễn Tuyến