Ngày 30/6/2021, UBND tỉnh đã có Quyết định số 1961/QĐ-UBND về việc phê duyệt Dự án Khôi phục khẩn cấp chống sạt lở bờ sông xã Đức Hóa, huyện Tuyên Hóa. Dự án có quy mô đầu tư xây dựng gồm tuyến kè dọc bờ sông nhằm chống xói lở, giữ ổn định bờ sông với tổng chiều dài khoảng 1.867,19m, với tổng mức đầu tư 73 tỷ đồng từ nguồn vốn dự phòng Ngân sách Trung ương năm 2019. Thời hạn sử dụng của công trình chính theo thiết kế là 50 năm, do Liên danh Công ty TNHH Xây Dựng và Thương Mại Hải Thành – Công ty TNHH Xây Dựng Thái An làm đơn vị thi công. Theo đó, dự kiến dự án sẽ hoàn thành trong tháng 12/2021.

Dự án này do Sở Nông nghiệp - Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Bình làm chủ đầu tư và triển khai trong năm 2021 với mong muốn chống sạt lở, xói lấn bờ sông bảo vệ tính mạng, tài sản, cơ sở hạ tầng công cộng, hạ tầng dân sinh của thôn Đức Phú 1, thôn Phúc Tùng, xã Đức Hóa, huyện Tuyên Hóa; ổn định cuộc sống Nhân dân vùng hưởng lợi, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời cải thiện môi trường, tạo cảnh quan cho khu vực Dự án trong tương lai.

Người dân được hưởng lợi từ dự án này đâu chưa thấy nhưng việc thi công dang dở khiến đã khiến cho tình trạng sạt lở ở đây ngày càng nghiêm trọng hơn. Sau đợt mưa lũ đầu mùa vừa qua, mặc dù không gây thiệt hại lớn nhưng đã làm sạt lở một số địa điểm dọc sông Gianh thuộc địa bàn huyện Tuyên Hóa. Đặc biệt là tại thôn Đồng Lâm và thôn Phúc Tùng (xã Đức Hóa), nơi có dự án kè chống xói lở bờ sông đang triển khai dang dở.

Tình trạng sạt lở diễn ra khá nghiêm trọng tại khu vực giáp ranh giữa thôn Đồng Lâm và thôn Phúc Tùng. Nhiều đoạn bờ sông cao từ 3-4m bị đổ sập, kéo theo hàng chục khối đất cát xuống lòng sông, một số điểm sạt lở đã "ăn sâu" gần trục đường giao thông nông thôn và ảnh hưởng trực tiếp đến diện tích đất sản xuất của người dân nhưng vẫn chưa có dấu hiệu dừng lại, vì các vệt nứt vẫn xuất hiện chạy dài theo bờ sông.

Theo báo cáo của UBND xã Đức Hóa, điểm sạt lở này có chiều dài 102m, rộng từ 1,5-3m, cao từ 1,5-4m. Đây là đoạn bờ sông thuộc dự án khôi phục khẩn cấp kè chống sạt lở bờ sông xã Đức Hóa. Dự án được triển khai từ năm 2021, tuy nhiên, khi thi công đến vị trí này thì đơn vị thi công dừng lại, chưa triển khai tiếp.

Theo nhiều người dân ở thôn Đồng Lâm thì trong quá trình thi công kè đã bóc phong hóa và san ủi những vùng lân cận khiến tình trạng sạt lở ở nơi đây ngày càng nghiêm trọng hơn.

“Làm kè một đoạn ngắn chưa xong thì đã hư hỏng, còn những đoạn chưa làm và sát đó thì sạt lở ngày càng nặng hơn, nếu để như thế này thì ít bữa nữa chắc sạt lở vào sát nhà chúng tôi mất, bà Nguyễn Thị Bình, một người dân ở thôn Đồng Lâm lo lắng.

Việc thi công dang dở khiến tình trạng sạt lở ngay chính đoạn kè đã bóc phong hóa.

Tình trạng sạt lở còn diễn ra ngay trên chính đoạn kè sắp hoàn thành ở thôn Phúc Tùng, xã Đức Hóa. Trên đoạn kè được cho là cơ bản hoàn thiện này (còn lại phần mặt đường phía trên đỉnh kè chưa làm), nhiều điểm sụt lún ở mái kè tạo thành những hố sâu, phần mái bị biến dạng.

Cũng theo báo cáo của UBND xã Đức Hóa, khu vực đã thi công hoàn thành bị sụt lún mái kè đá hộc 6 khuông, trong đó có 4 khuông sụt lún nghiêm trọng, ước tính khối lượng khoảng 45 mét khối.

Đoạn kè vừa thi công xong đã bị hư hỏng ở thôn Phúc Tùng (xã Đức Hóa, huyện Tuyên Hóa, Quảng Bình).

Ông Võ Xuân Trường, Chủ tịch UBND xã Đức Hóa, huyện Tuyên Hóa cho biết, công trình kè vẫn chưa xây dựng xong. Nguyện vọng của chính quyền địa phương và người dân trên địa bàn là mong muốn các cơ quan chức năng đẩy nhanh tiến độ thi công, nhằm ổn định đời sống người dân trong xã.

Theo ông Đinh Khánh Hậu, Giám đốc Quản lý dự án đầu tư ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn Quảng Bình thì nguyên nhân kè có vốn 73 tỷ dang dở là do dự án lấy từ nguồn ngân sách dự phòng Trung ương năm 2019, cho gia hạn thêm 1 năm, rồi cho triển khai 1 năm. Tuy nhiên, việc triển khai đúng vào thời điểm xảy ra dịch COVID trong năm 2021, bàn giao đúng thời gian mưa lũ nên đến cuối năm không xong, sau đó nguồn vốn Trung ương bị cắt. Hiện tại đã làm được 90%.

"Một gói giờ Công ty TNHH Xây Dựng Thái An làm đơn vị thi công thì dừng kỹ thuật, không điều động nữa vì họ làm cơ bản hoàn thành rồi, còn gói khác của Công ty TNHH Xây Dựng và Thương Mại Hải Thành thì Ban đang hối thúc làm tiếp nhưng cơ bản cũng được 90% rồi. Sau đợt mưa vừa rồi có bị sụt một vài chỗ nhỏ, nước ở trong tống ra quá mạnh, bị xói, tất nhiên nếu đơn vị thi công nhiệt tình sửa thì trong khoảng 2 ngày là xong. Cái đó thì không vấn đề gì. Giờ quan trọng là mất vốn, Ban cũng đang xoay xở đủ cách để tìm nguồn Trung ương địa phương", ông Hậu thông tin thêm.

Đoạn kè được cho là đã hoàn thành ở thôn Đồng Lâm (xã Đức Hóa, huyện Tuyên Hóa, Quảng Bình).

Cũng theo vị này, hiện dự án đã giải ngân được 75%, tương đương 55 tỷ đồng, còn lại là mất vốn khoảng 18 tỷ đồng. Do có điều chỉnh bổ sung nên công trình vẫn chưa xong, nhà thầu bỏ thêm hơn 7 tỷ đồng làm nhưng chưa được thanh toán. Hiện tại hết thời gian thực hiện dự án nhưng Ban chưa điều chỉnh được.

Trao đổi với ông Hoàng Văn Minh, Giám đốc Công ty TNHH Xây Dựng và Thương Mại Hải Thành cho hay, hiện chủ đầu tư là Ban Quản lý dự án đầu tư ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn Quảng Bình đang nợ tiền vì công ty ông đã làm vượt số lượng mà không được giải ngân.

"Giờ nếu có hư hỏng thì Ban này cũng phải trả tiền cho chúng tôi đã thì chúng tôi mới sửa chữa hay làm tiếp được", ông Minh nói.

Xuân Hương