Sáng ngày 28/3, Bộ Tài chính đã tổ chức cuộc họp chuyên đề “Kết quả tái cơ cấu, cổ phần hoá của doanh nghiệp Nhà nước năm 2018”.

Số liệu được Bộ Tài chính đưa ra cho biết tính đến hết năm 2018, có 35/526 DNNN được phê duyệt phương án cơ cấu lại. Chính việc chậm phê duyệt phương án cơ cấu lại đã và đang ảnh hưởng đến tiến độ và khả năng hoàn thành mục tiêu cơ cấu lại DNNN.

Theo kế hoạch, giai đoạn 2017 - 2020, dự tính sẽ cổ phần hóa 127 doanh nghiệp và thoái vốn khoảng 60.000 tỷ đồng vốn Nhà nước tại các doanh nghiệp.

Năm 2018, chính là năm cao điểm của việc thoái vốn và cổ phần hóa với số doanh nghiệp thực hiện cao vượt trội trong giai đoạn.

Tuy nhiên, năm vừa qua chỉ có 23 doanh nghiệp được phê duyệt phương án cổ phần hóa với tổng giá trị 31.706 tỷ đồng, trong đó giá trị vốn Nhà nước là 16.739 tỷ đồng. Lũy kế giai đoạn 2016 - 2018, mới 159 doanh nghiệp được phê duyệt phương án cổ phần hóa với tổng giá trị doanh nghiệp là 442.275 tỷ đồng, trong đó giá trị vốn Nhà nước là 206.024 tỷ đồng.

Trên thực tế, năm 2018, có 28 doanh nghiệp thực hiện bán cổ phần lần đầu với giá trị cổ phần bán ra là 13.950 tỷ, thu về 21.827 tỷ đồng.

Trong khi đó, các doanh nghiệp năm vừa qua cũng mới thoái được 8.640 tỷ đồng, thu về 19.618 tỷ đồng. Lũy kế giai đoạn 2016 - 2018, cả nước đã thoái được 22.064 tỷ, thu về 165.956 tỷ đồng.

Theo Bộ Tài chính, cả việc cổ phần hóa và thoái vốn Nhà nước vẫn còn chậm và chưa đạt kế hoạch đề ra. Nhiều đơn vị có số lượng doanh nghiệp phải thực hiện cổ phần hóa lớn nhưng chưa thực hiện theo đúng kế hoạch và chưa báo cáo cấp có thẩm quyền điều chỉnh tiến độ thực hiện.

Một số bộ, ngành, địa phương có nhiều doanh nghiệp phải thực hiện thoái vốn vẫn đang triển khai thực hiện nhưng kết quả đạt thấp hoặc chưa có kết quả, tuy nhiên vẫn chưa báo cáo cấp có thẩm quyền điều chỉnh tiến độ thực hiện.

Ông Đặng Quyết Tiến, Cục trưởng Cục Tài chính doanh nghiệp, Bộ Tài chính, cho biết nguyên nhân khiến việc cổ phần hóa cũng như thoái vốn chậm tại một số doanh nghiệp lớn như Agribank, MobiFone… nằm ở việc định giá đất đai sở hữu.

Theo đó, với trường hợp của Agribank, tuy Bộ đã có hướng dẫn rà soát đất đai, nhưng do quy mô quá lớn, đến nay Agribank vẫn chưa rà soát, đưa ra được phương án sử dụng đất cụ thể.

Trong khi đó, MobiFone do vướng vụ AVG ảnh hướng đến quá trình cổ phần hóa chậm và nhiều cá nhân làm sai đã bị kỷ luật.

 “Nhiều doanh nghiệp trong quá trình thoái vốn còn lúng túng, đầu tư các dự án bất động sản rồi thua lỗ nên không dễ để thoái các khoản vốn tại đây”, ông Tiến nói.

Liên quan đến tình hình thoái vốn, ông Đặng Quyết Tiến thông tin, theo quyết định 1232/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, năm 2018 phải thoái vốn tại 181 doanh nghiệp. Tuy nhiên, năm 2018, việc thoái vốn mới thực hiện được tại 54 doanh nghiệp theo quyết định trên. Trong những tháng đầu năm 2019, chưa có doanh nghiệp trong danh sách thực hiện thoái vốn.

Lãnh đạo Cục Tài chính doanh nghiệp nêu thực tế, có doanh nghiệp muốn bán nhưng nhưng nhà đầu tư không mua, có doanh nghiệp có dư địa bán thì lại vướng.

Đơn cử như ở Tổng Công ty giấy Việt Nam thoái vốn tại Nhà máy Bột giấy Phương Nam dù đã đấu giá 3-4 lần mà không có nhà đầu tư mua. Hay như Tổng Công ty Thép Việt Nam muốn thoái vốn ở dự án Gang thép Thái Nguyên giai đoạn 2, có thể bán cả doanh nghiệp, nhưng muốn bán phải xử lý vấn đề tồn tại về tranh chấp pháp lý giữa nhà thầu, chủ đầu tư. Vừa qua, kết luận thanh tra dự án Gang thép Thái Nguyên chỉ ra có sai phạm, giờ phải xác định rõ sai phạm mới bán được….

Khánh Linh (T/h)