Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Phùng Đức Tiến phát biểu tại hội nghị. (Ảnh: Hoa Mai/TTXVN)

Sáng 22/3, tại thành phố Thanh Hóa, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã phối hợp với tỉnh Thanh Hóa tổ chức Hội nghị bàn giải pháp nâng cao hiệu quả khai thác, chế biến, tiêu thụ thủy sản năm 2022.

Hội nghị có sự tham dự trực tiếp và trực tuyến của 28 tỉnh thành có biển trong cả nước.

Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Phùng Đức Tiến nhấn mạnh từ nay đến năm 2030, mục tiêu đề ra là giảm tỷ lệ khai thác, tăng sản lượng nuôi trồng và phải thúc đẩy phát triển thủy sản thì mới đạt được chỉ tiêu tăng trưởng ngành nông nghiệp. Để ngành thủy sản Việt Nam phát triển bền vững, thời gian tới, các đơn vị, các địa phương có biển cần tăng cường thực hiện Luật Thủy sản năm 2017, các văn bản hướng dẫn luật và đặc biệt là các khuyến nghị của EC.

Thứ trưởng yêu cầu Tổng cục Thủy sản phải nghiên cứu cơ cấu lại đội tàu, phấn đấu giảm đội tàu khai thác thủy sản ở vùng biển ven bờ, vùng lộng đồng thời rà soát lại cơ cấu nghề, sớm xây dựng đề án chuyển đổi nghề; tiếp tục điều tra nguồn lợi, dự báo ngư trường khai thác, quản lý tàu cá, cơ sở hạ tầng nghề cá, đảm bảo an toàn cho người và tàu cá trên biển.

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho biết năm 2021 là một năm đầy khó khăn do tình hình dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất nông nghiệp. Kênh phân phối sản phẩm thủy sản bị gãy khúc, gián đoạn ở nhiều thị trường xuất khẩu; giá bán sản phẩm khai thác chất lượng cao phục vụ nhà hàng giảm sâu; cảnh báo thẻ vàng của Ủy ban châu Âu (EC) chưa được tháo dỡ tiếp tục ảnh hưởng xấu đến hoạt động xuất khẩu thủy sản. Bên cạnh đó là những khó khăn về giá nhiên liệu tăng cao, tình trạng thiếu lao động khai thác thủy sản… Tuy nhiên, tốc độ tăng giá trị sản xuất thủy sản và tổng sản lượng thủy sản năm 2021 vẫn tăng so với 2020, các chỉ tiêu về sản xuất đều đạt theo với kế hoạch, tình hình xuất khẩu đạt kết quả khả quan.

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, năm 2022 được xem là năm bản lề cho việc triển khai phát triển ngành khai thác thủy sản bền vững, khi một loạt các quy hoạch, chương trình, đề án liên quan đến lĩnh vực khai thác thủy sản được Chính phủ phê duyệt. Vì thế ngành nông nghiệp phấn đấu duy trì ổn định tổng sản lượng thủy sản; trong đó điều chỉnh giảm dần sản lượng khai thác, tăng sản lượng nuôi và triển khai mạnh các giải pháp để tăng giá trị sản xuất đối với với sản phẩm thủy sản, đáp ứng mục tiêu tăng trưởng.

Ngành thủy sản đặt mục tiêu tổng sản lượng thủy sản đạt khoảng 8,7 triệu tấn, trong đó sản lượng khai thác khoảng 3,78 triệu tấn; sản lượng nuôi trồng đạt 4,95 triệu tấn; kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt 8,7 tỷ USD, trong đó giá trị xuất khẩu các mặt hàng hải sản chiếm từ 37-39%.

Để đạt được mục tiêu đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn sẽ quyết liệt chỉ đạo hoàn thành việc lắp đặt thiết bị giám sát hành trình trên tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 15m trở lên, đặc biệt là việc duy trì kết nối trong suốt thời gian tàu hoạt động; đồng thời tăng cường kiểm soát tàu cá rời cảng và về cảng; đảm bảo thực hiện đúng quy định về khai báo và kiểm soát sản lượng, thành phần loài thủy sản bốc dỡ qua cảng; tiếp tục điều tra nghề cá thương phẩm phục vụ việc đánh giá, xác định sản lượng khai thác tối đa cho phép trên các vùng biển, nghề một cách hợp lý và bền vững. Ngoài ra, việc quản lý tàu cá và hoạt động khai thác thủy sản trên biển; quản lý cơ sở hạ tầng, dịch vụ hậu cần nghề cá cũng được tiếp tục đẩy mạnh.

Thu hoạch tôm. (Ảnh: Hoàng Nhị/TTXVN)

Tại hội nghị, các vấn đề về tình hình xuất khẩu hải sản, đánh giá nguồn lợi, dự báo ngư trường khai thác hải sản, các vấn đề về về ứng dụng, chuyện giao công nghệ tiên tiến trong khai thác, chế biến và bảo quản sản phẩm sau thu hoạch, phát triển chuỗi cung ứng khai thác thủy sản… tiếp tục được các đại biểu trung ương và các địa phương thảo luận, đưa ra các giải pháp cho năm 2022 và các năm tiếp theo.

Các đại biểu cũng chỉ ra một số tồn tại, hạn chế của ngành thủy sản như năng lực khai thác thủy sản đã được cắt giảm theo lộ trình nhưng cường lực khai thác vẫn ở mức cao, sản lượng khai thác tăng, vượt quá khả năng tái tạo lại nguồn lợi. Sản phẩm từ tàu khai thác mang hàm lượng ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật chưa cao làm cho năng suất lao động thấp, tổn thất sau thu hoạch và giá thành cao ảnh hưởng tính cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường.

Bên cạnh đó, giá xăng dầu trong 3 tháng đầu năm tăng cao, dự kiến tiếp tục tăng trong thời gian tới, gây khó khăn lớn đến hoạt động khai thác thủy sản. Theo phản ánh của các chủ tàu cá và các địa phương, với giá dầu như hiện nay, khi tàu về bờ kết thúc chuyến biển đầu năm sẽ có nhiều tàu phải tạm ngưng hoạt động do giá thu mua các mặt hàng thủy sản khai thác từ đầu năm đến nay không tăng, có loài hải sản giá lại thấp hơn cùng kỳ năm 2021.

Báo cáo tại hội nghị, ông Nguyễn Quang Hùng, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản, cho biết tính đến hết tháng 2 đã có 24/28 tỉnh, thành phố ven biển thực hiện xong việc xác định hạn ngạch khai thác thủy sản tại vùng biển ven bờ và vùng lộng với 84.655 giấy phép.

Tổng sản lượng khai thác thủy sản năm ngoái đạt 3,88 triệu tấn; trong đó khai thác biển đạt 3,691 triệu tấn, khai thác nội địa đạt 196.000 tấn. Trong 2 tháng đầu năm, sản lượng khai thác đạt 566.700 tấn. Trong năm 2021 nhờ thực hiện Chiến lược phát triển thủy sản đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và quản lý tốt hạn ngạch về giấy phép khai thác thủy sản, tổng số tàu khai thác thủy sản giảm 3,07% trong đó tàu xa bờ giảm 2,9%. Các chỉ tiêu về sản xuất đều đạt theo với kế hoạch, đặc biệt kim ngạch xuất khẩu sản phẩm khai thác tăng 0,9%. Năng suất khai thác thủy sản tính bình quân trên từng tàu tăng 3,5% là những kết quả rất đáng khích lệ về chỉ đạo điều hành của Bộ và các địa phương trong lĩnh vực khai thác thủy sản năm 2021.

Đáng lưu ý, việc ngăn chặn khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU) được Ủy ban châu Âu đánh giá cao, ghi nhận sự cam kết, quyết tâm chính trị và nỗ lực của Việt Nam trong triển khai các giải pháp chống khai thác IUU. Đặc biệt là cam kết thể hiện bởi các cấp chính trị cao nhất từ Chủ tịch Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đối với vấn đề chống khai thác IUU, tiếp tục khẳng định Việt Nam đã có nhiều tiến bộ và đang đi đúng hướng; ghi nhận và đánh giá cao thiện chí, tinh thần hợp tác, sự minh bạch và trung thực của Việt Nam trong việc cung cấp thông tin./.

Tác giả: Hoa Mai