Phát biểu tại hội nghị triển khai nhiệm vụ năm mới của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam sáng 12/1, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Lê Minh Hưng cho biết dự trữ ngoại hối tính đến nay đạt 54,5 tỷ USD, là con số kỷ lục. Con số kỷ lục này giúp củng cố vị thế, niềm tin quốc gia, gia tăng niềm tin với nhà đầu tư nước ngoài.

Thanh khoản, lãi suất được giữ ổn định, lãi suất trong năm qua cũng đã giảm 0,5-1%, cộng đồng doanh nghiệp không còn phàn nàn về lãi suất cho vay. Doanh nghiệp tốt đều được tiếp cận vốn ngân hàng với mức lãi suất phù hợp. Tỷ giá và thị trường ngoại tệ đã hoạt động trên thị trường ngoại tệ thông suốt.

Chưa dừng lại ở đó, kho “đạn dược” này của NHNN đã tiếp tục tăng thêm 6.5 tỷ USD trong vòng chưa đầy 1.5 tháng đầu năm nay, lên mức 59 tỷ USD, trong đó riêng tháng 1/2018 mua vào 3.5 tỷ USD và 8 ngày đầu của tháng 2 mua thêm 3 tỷ USD. Như vậy, chỉ trong vòng chưa đến 2 tháng rưỡi qua thì NHNN đã mua vào thêm được 14 tỷ USD. Nếu so với số liệu vào cuối năm 2015, mức dự trữ ngoại hối hiện nay đã tăng mạnh hơn 2 lần.

Có nhiều nguyên nhân để giải thích cho việc dự trữ ngoại hối tăng chóng mặt trong giai đoạn gần đây, đầu tiên là việc thoái vốn các doanh nghiệp nhà nước cho các đối tác ngoại diễn ra suôn sẻ với mức giá cao đã giúp nguồn thu ngoại tệ từ hoạt động này khá lớn. Cụ thể vào cuối tháng 12/2017, Chính phủ đã thu được gần 5 tỷ USD từ thương vụ bán 53.59% cổ phần tại Sabeco (SAB), trước đó cũng đã thu về 400 triệu USD từ việc thoái vốn Vinamilk (VNM), ngoài ra còn thoái vốn tại hàng loạt doanh nghiệp nhà nước khác.

Trong khi đó, các dòng ngoại tệ khác như vốn đầu tư trực tiếp và gián tiếp nước ngoài, xuất khẩu và kiều hối tiếp tục tăng trưởng khả quan. Thống kê cho thấy nguồn vốn FDI đăng ký cấp mới và tăng thêm năm 2017 là 29.7 tỷ USD, tăng mạnh 44.2% so với năm 2016; trong đó nguồn vốn FDI giải ngân là 17.5 tỷ USD, tăng 10.8% so với năm 2016. Trong năm 2017 còn có 5,002 lượt góp vốn, mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài với tổng giá trị góp vốn là 6.2 tỷ USD, tăng mạnh 45.1% so với năm 2016.

Hoạt động thương mại, xuất khẩu mang về gần 214 tỷ USD trong năm 2017, tăng mạnh 21.1% so với năm 2016 giúp xuất siêu hàng hóa đạt mốc 2.7 tỷ USD. Bên cạnh đó, dù có những dự báo bi quan về lượng kiều hối trong năm nay, tuy nhiên số liệu thống kê mới đây của Ngân hàng thế giới (WB) cho biết lượng kiều hối về Việt Nam năm 2017 ước đạt 13.8 tỷ USD, tăng 16% so với năm 2016 và đây là mức tăng trưởng cao nhất trong vòng 5 năm qua.

Rõ ràng, các dòng thu ngoại tệ chảy vào trong nước tăng trưởng ở mức tích cực là điều kiện cần để NHNN có thể gia tăng kho dự trữ ngoại hối, còn điều kiện đủ là tỷ giá tiếp tục ổn định trong bối cảnh đồng USD trên thị trường quốc tế suy yếu và dòng vốn ngoại tệ từ dân cư tiếp tục chuyển dịch sang VNĐ càng tạo cơ hội cho NHNN mua vào ngoại tệ với giá phải chăng.