Theo Fitch, các ngân hàng dường như sẽ tăng cường huy động vốn trong 18 tháng tới. Điều này có thể giúp cải thiện hồ sơ tín nhiệm đã được xếp hạng nếu kết quả đạt được là sự tăng vốn bền vững. Tuy nhiên, thị trường vốn nội địa thiếu chiều sâu có thể tạo ra thách thức, đặc biệt là với một số ngân hàng đã tiến sát hoặc chạm ngưỡng giới hạn sở hữu nước ngoài.

Ngân hàng Việt Nam có thể thiếu khoảng 20 tỷ USD vốn để đáp ứng chuẩn Basel II áp dụng vào năm 2020. Ảnh minh hoạ: VnEconomy.

Thực hiện Basel II sẽ đòi hỏi nhóm ngân hàng được Fitch xếp hạng tăng vốn thêm 4,1 tỷ USD, giả sử họ đặt mục tiêu tỷ lệ vốn cấp 1 tối thiểu 8%. Ước tính này dựa trên đánh giá của Fitch rằng Basel II sẽ tăng tỷ trọng tài sản có rủi ro trung bình lên 42% - có tính đến ảnh hưởng từ rủi ro tín dụng, chi phí vốn cho hoạt động và rủi ro thị trường.

Tổng số vốn thiếu có thể tăng lên 6,5 tỷ USD nếu họ tăng trích lập dự phòng từ 2,3% vào cuối năm 2017 lên 5% với tổng dư nợ và trái phiếu đặc biệt của Công ty Quản lý Tài sản Việt Nam (VAMC).

Nhu cầu vốn của toàn bộ hệ thống ngân hàng nhiều gấp 3 lần so với những ngân hàng được Fitch xếp hạng - nhóm chỉ chiếm 40% tổng tài sản toàn hệ thống vào cuối năm 2017. Các ngân hàng quốc doanh có thể chiếm phần lớn nhu cầu vốn do vốn cơ bản của họ thấp hơn và lợi nhuận thấp hơn so với nhóm ngân hàng tư nhân.

Tổng tài sản hệ thống ngân hàng tương đương hơn hơn 200% GDP vào cuối năm 2017. Trong khi đó, tổng giá trị vốn hóa thị trường của VN-Index chỉ khoảng 45% GDP. Mức vốn hóa thị trường điều chỉnh tự do còn thấp hơn đáng kể, chỉ ở 15% GDP.

Điều này khiến các ngân hàng buộc phải phụ thuộc vào nhà đầu tư ngoại để tăng vốn cấp 1. Trần sở hữu nước ngoài 30% sẽ trở thành thách thức, đặc biệt là với những ngân hàng gần hoặc đã đạt ngưỡng này.

Theo Fitch, việc chia cổ tức bằng cổ phiếu phần nào giúp giảm gánh nặng về vốn, dù không đáng kể, với một số ngân hàng. Các ngân hàng có thể huy động vốn cấp 2 dưới hình thức nợ thứ cấp - biện pháp ngắn hạn để đáp ứng yêu cầu tối thiểu. Tuy nhiên, tỷ lệ nợ thứ cấp bị giới hạn ở 50% vốn cấp 1.

Theo Người đồng hành