Các thương nhân vẫn đang tìm cách chắp nối lại các sự kiện để tìm hiểu những gì đã xảy ra trước 9:30 sáng tại Sydney, khi các đơn đặt hàng bán đồng đô la Úc và đồng lira của Thổ Nhĩ Kỳ nhằm phản ứng lại với đồng yên. Trong khi một số quan điểm cho rằng rủi ro ác cảm được kích hoạt bởi việc Apple Inc cắt giảm triển vọng bán hàng của hãng, những người khác lại cho biết các chính nhà đầu tư bán lẻ Nhật Bản đứng đằng sau các giao dịch. Dù nguyên nhân đằng sau là gì, các động thái đã bị làm trầm trọng thêm bởi các chương trình thuật toán và thanh khoản mỏng trong thị trường Nhật Bản vào kỳ nghỉ lễ.

Kết quả: đồng yên đã tăng vọt gần 8% so với đồng đô la Úc, lên mức mạnh nhất kể từ năm 2009 và tăng vọt 10% so với đồng lira của Thổ Nhĩ Kỳ. Đồng tiền Nhật Bản đã tăng ít nhất 1% so với tất cả các đồng tiền mạnh nhất trong nhóm G10, vượt qua mức 72 yên so với đồng tiền Úc, một mức giá trước đó đã được tạo trong bối cảnh cộng gộp từ một cuộc chiến thương mại leo thang, sự sụt giảm trầm trọng trên thị trường chứng khoán, mối quan ngại về ngân sách của Ý và các đợt tăng lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang.

"Những động thái này rất dữ dội" Stephen Miller, một cố vấn tại Grant Samuel Funds Management Pty ở Sydney và là cựu giám đốc về thu nhập cố định tại BlackRock Investment Management (Úc) đã nhận định. "Và chúng ta đã phải đối mặt với một số bất ngờ lớn".

Đồng yên, vốn được coi là một tài sản ẩn nấu an toàn, đã tăng cường để chống lại tất cả các đối tác tiền tệ chủ chốt trong suốt 12 tháng qua khi mối lo ngại về tăng trưởng kinh tế toàn cầu đã hiện hữu và chứng khoán sụp đổ trong tháng 12/2018. Nó đã mạnh lên 2,7%  so với đồng USD vào năm 2018, và trở thành đồng tiền trong nhóm G-10 duy nhất đạt được mức tăng so với đồng bạc xanh.

Điều đó đã ngăn các nhà đầu tư Nhật Bản đổ tiền vào ngoại tệ vì chính sách lãi suất âm của ngân hàng trung ương Nhật đã khiến đồng yên bỗng nhiên trở thành một nguồn tài trợ với mức định giá hấp dẫn. Các nhà đầu tư đã tăng các vị trí dài trên đồng Úc lên 20% trong tháng cho đến ngày 18/12, theo các dữ liệu mới nhất từ ​​Tokyo Financial Exchange Inc. Các vị trí dài đóng trên đồng lira của Thổ Nhĩ Kỳ của các tài khoản bán lẻ cũng đã ở mức cao nhất trong bốn tháng.

Những nhà đầu tư này có thể đã bị buộc phải rời khỏi nơi ẩn náu với các đồng tiền Úc hay Thổ Nhĩ Kỳ này khi đồng yên tăng gần 1% so với đồng USD vào hôm qua 2/1/2019, theo Ray Attrill, người đứng đầu chiến lược FX tại National Australia Bank Ltd tại Sydney.

"Chúng tôi chỉ có thể suy đoán rằng liệu hành vi của các tài khoản ngoại hối bán lẻ của Nhật Bản, khi chịu tổn thất ngày càng tăng trên các vị trí ngắn của đồng yên qua đêm và bị buộc phải thoát ra, có phải là một chất xúc tác ban đầu cho quy mô các động thái với đồng yên trong lúc này", ông nói.

Apple là nguyên nhân?

Sự cố flash crashes đã xảy ra trước đây trong phiên giao dịch sớm tại châu Á trong điều kiện thanh khoản mỏng. Đồng bảng Anh đã giảm 6% chỉ trong hai phút vào ngày 7/10/2016 trong bối cảnh lo ngại về Brexit và đầu cơ của một "fat finger"- lỗi bầm nhầm nút. Các động thái hoang dã của Thứ Năm(3/1) bắt đầu khoảng một giờ sau khi Apple cắt giảm doanh thu tài chính quý đầu tiên, với việc Giám đốc điều hành Tim Cook nói rằng họ đã rất ngạc nhiên bởi mức độ suy giảm trong khu vực thị trường Trung Quốc.

"Tin tức của hãng Apple đang thúc đẩy dòng chảy về nơi trú ẩn an toàn, dường như đã gây ra một cú flash chớp nhoáng ở FX (thị trường ngoại hối)", ông Brad Bechtel, người đứng đầu toàn cầu về ngoại hối tại Jefferies LLC cho biết.

Điều đó đã thêm vào tâm lý vốn đã mong manh trong suốt một tuần qua khi một thước đo sản xuất ở Trung Quốc báo hiệu sự sụt giảm lần đầu tiên trong hơn hai năm, trong khi Ngân hàng Dự trữ Liên bang chi nhánh tại Dallas cho biết chỉ số nhà máy của nó đã báo hiệu mức thấp.

Trong khi đó, Nhật Bản hiện đang trong kỳ nghỉ bốn ngày trong tuần này, và các thương nhân cho biết họ đã vật lộn để xử lý một loạt các đơn hàng bán với giá cả thất thường. Khi đồng yên tăng lên 105,50 so với đồng USD, những người khác đã buộc phải đổ tiền vào để lấp đầy các vị trí ngắn.

Trong khi sự bất ổn của thị trường vào ngày hôm nay 3/1/2019 xảy ra như một cú sốc, thì thực tế đồng yên mạnh lên lại không phải là bất ngờ, các thương nhân cho biết. Với việc cả hai nền kinh tế lớn nhất thế giới Hoa Kỳ và Trung Quốc bị kéo vào một cuộc chiến thương mại, đồng thời chứng khoán trên đà trượt dốc, tiền tệ Nhật Bản có thể được thiết lập để quay lại mức tăng mạnh như trong năm 2018.

                                                                                                Hải Yến/Theo Bloomberg