Trong buổi tọa đàm chuyên đề "Công nghệ Giáo dục trong kỷ nguyên 4.0" diễn ra tại Hà Nội sáng 8/9, GS Hồ Ngọc Đại cho hay bước sang tuổi 80, ông sẽ sẵn sàng chia sẻ hết mọi điều.

Trước đó, nhiều cư dân mạng chỉ trích ông sau khi clip cô giáo dạy học sinh "đánh vần tròn, vuông, tam giác" được đăng tải.

GS Hồ Ngọc Đại đánh giá nền giáo dục nước ta đang áp dụng còn nhiều ảo tưởng.

Sứ mệnh giáo dục là tạo cho trẻ những cái mới

GS Hồ Ngọc Đại đánh giá nền giáo dục nước ta đang áp dụng còn nhiều ảo tưởng. Đây là thời của mỗi cá nhân và giáo dục cũng phải đáp ứng được điều đó.

"Nền giáo dục của chúng ta phải là nền giáo dục mà mỗi cá nhân được là chính mình. Chúng ta sống thật hơn, tạo ra sự thật xứng đáng hơn, chứ không phải sự thật trong tưởng tượng", GS Hồ Ngọc Đại nói.

Hai việc cốt yếu để xây dựng nền giáo dục mới là xây dựng nền tảng lý thuyết không thể bắt bẻ và cơ sở kỹ thuật tốt nhất.Nếu trước đây chỉ có 5% người dân đi học, 95% người đi làm, thì giờ đây, 100% trẻ đến trường. Trẻ em đi học phải vui vẻ, hạnh phúc.

Ông quan điểm sứ mệnh giáo dục là tạo cho trẻ những cái mới, điều chưa hề có và tận hưởng thành tựu của nhân loại.

GS Đại xác nhận tư tưởng giáo dục của mình dễ bị phản ứng. Nếu ngày xưa có khẩu hiệu “Thầy giảng thật hay, học trò cần ghi nhớ”, thì đến thời GS Hồ Ngọc Đại là “Thầy không giảng, trò không cần cố gắng”.

Lý giải về điều này, ông cho rằng làm thế nào để học sinh không có cảm giác học mới là học. Học phải tự nhiên như hít thở không khí hàng ngày. Học sinh không bao giờ phải ôn tập.

“Mỗi thời điểm học sinh đến trường phải có giá trị của nó, cần tận dụng từng giây phút của trẻ trong đời người”, GS Hồ Ngọc Đại nói.

Người lớn, giáo viên phải “chịu thua” để dạy trẻ. Trẻ luôn có lý của bản thân, và người lớn phải căn cứ trên cái lý đó. Người lớn không thể lấy chuẩn của người khác để áp dụng cho trẻ - với tâm hồn trong sáng như cây cỏ. Vì vậy, người lớn không thể dạy trẻ bằng ảo tưởng, mong muốn của chính mình.

“Khi có thế hệ trẻ em mới, lịch sử cần một nền giáo dục hoàn toàn mới”, GS Hồ Ngọc Đại nói.

"Sách Tiếng Việt lớp 1 Công nghệ Giáo dục là thành tựu lớn nhất"

Nói về những ý kiến tranh luận trên mạng xã hội thời gian qua, GS Hồ Ngọc Đại tâm sự nhiều người chỉ trích ông nhưng trường Thực nghiệm vẫn tồn tại. Việc lên tiếng trước dư luận chỉ làm mọi chuyện thêm phức tạp. Những người không biết gì mà chỉ trích, ông sẽ không “chấp”.

“Tôi là nhà tâm lý học khoa học trẻ em mà người ta nói tôi không hiểu tâm lý. Nhiều người lấy những câu chữ vớ vẩn để phê phán tôi”, ông Đại chia sẻ.

GS.TSKH Hồ Ngọc Đại sinh năm 1936, là nhà khoa học giáo dục. Năm 1968, ông theo học ĐH Tổng hợp Lomonosov tại Moscow, Liên Xô (nay là Liên bang Nga).

Năm 1976, ông hoàn thành luận án tiến sĩ về "Những vấn đề tâm lý trong giảng dạy Toán học hiện đại cho học sinh cấp 1". 2 năm sau, ông sáng lập Trung tâm Công nghệ Giáo dục.

Ông ủng hộ việc phát triển nền giáo dục mới, đề cao yếu tố cá nhân, cái tôi của mỗi học sinh, cũng như việc bỏ chấm điểm ở cấp độ tiểu học.

Thậm chí, nhiều nhà ngôn ngữ học chính thống cũng chỉ nói những trò chơi chữ nghĩa trong các cuộc thi với nhau, còn điều quan trọng là ngôn ngữ học hàng ngày. Khi 100% học sinh đến trường, các em cần được nói và nghe ngôn ngữ của cuộc sống mỗi ngày.

GS Hồ Ngọc Đại khẳng định trong số tất cả công trình của mình, sách Tiếng Việt lớp 1 Công nghệ Giáo dục do ông chịu trách nhiệm, chiếm nhiều công sức và là thành tựu lớn nhất của ông. Đó là niềm an ủi vì đã thể hiện được tư tưởng, triết học và tâm lý học.

"Học chữ của tôi là chắc chắn không thể tái mù"

GS Hồ Ngọc Đại nói: "Mỗi một thời điểm của đời người là duy nhất, anh mất là mất tuyệt đối. Cho nên, đời tôi phải làm cho đời người không mất 1 giây nào. Tất cả chương trình của tôi không bao giờ ôn tập (lập lại thời gian), phải tận dụng từng giây phút của học sinh. Tôi là người cuối cùng viết lại cuốn Tiếng Việt, để chịu trách nhiệm tôi ký tên tôi. Anh mở trang 24 là tôi biết được 23 trang trước đứa trẻ đó học thế nào, tôi mở trang 124 thì tôi biết 123 trang trước nó học thế nào. Chính vì vậy, học sinh học chữ của tôi là chắc chắn không thể tái mù.

Một lý thuyết giáo dục phải có công nghệ thực thi. Tôi có công nghệ giáo dục. Phong ba bão táp không bằng ngữ pháp Việt Nam, trẻ con 6 tuổi nói sõi, 7 tuổi nói đúng, 8 tuổi nói chuẩn… Nhưng khi tôi dạy trẻ con học hết lớp 1, dù ở bất cứ đâu trên đất nước này, chỉ 1 năm đọc thông viết thạo, đúng chính tả và không thể tái mù.

Một ông Bí thư xã nói với tôi rằng, chỉ mất 5 tháng học Tiếng Việt của tôi là có thể viết được đơn, còn cách dạy cũ học hết năm lớp 1 cũng không làm được".

GS Đại cho hay, ngữ âm và tiếng nói là khác nhau, học sinh của ông không để ý đến nghĩa mà chỉ đến âm. Khi chứa nghĩa là từ nhưng nếu chứa nghĩa là thành tiếng.