Theo thống kê, Hà Nội hiện tại Hà Nội có tới 1.579 chung cư cũ, tập trung ở 76 khu với 1.273 chung cư và 306 chung cư riêng lẻ với quy mô từ 2 đến 5 tầng. Trong số đó có khoảng 42 chung cư ở 5 quận được đánh giá cấp độ nguy hiểm trong đó có 39 tòa nhà nguy hiểm ở mức độ C, 1 tòa nhà nguy hiểm ở mức độ B, 2 tòa nhà nguy hiểm ở mức độ D cần phải di dân gấp. Ngoài ra, còn hàng trăm khu chung cư khác đã xuống cấp cần phải cải tạo.

Đa số các chung cư cũ nói trên đã hết niên hạn sử dụng và phân bố tại 4 quận nội thành cũ, hiện đã có hiện tượng sụt lún, xuống cấp khá nghiêm trọng.

Nếu động đất với cường độ 4 – 5 richter có thể gây sụp đổ hàng loạt các chung cư cũ. Hiện có khoảng 30 nghìn hộ dân đang sinh sống tại các chung cư cũ 4 – 5 tầng.

Trong khi đó, đối với các khu đô thị mới, khu chung cư cao tầng, rủi ro sẽ trở thành thảm họa khi cháy toàn bộ hoặc đổ sụp. Nguyên nhân đổ sụp có thể do động đất cường độ lớn, khoảng 7 richter đối với các chung cư không được thiết kế chống động đất; hoặc do sai quy trình thiết kế, xây dựng.

Bên cạnh đó, cháy khu dân cư nếu không dập tắt kịp thời sẽ gây thiệt hại lớn về người và tài sản.

Các khu vực này tồn tại đan xen nhiều kiến trúc xây dựng khác nhau và quy hoạch xây dựng không đồng bộ; nhà dân xen kẽ với các khu dịch vụ thương mại nên số lượng, chủng loại chất cháy rất đa dạng, trong đó có nhiều chất dễ cháy như gas, bông, vải sợi, nilon, giấy, hóa chất...

Đặc biệt, đối với các khu có mật độ dân cư cao, tồn tại nhiều nhà và công trình cổ, cũ, giao thông nhỏ, hẹp... như các khu phố cổ, khu nội đô lịch sử là nơi tiềm ẩn nhiều nguy cơ xảy ra cháy, nổ, sập đổ công trình và rất khó cứu hỏa.

Nhiều chung cư cũ đang xếp hàng đợi được cải tạo. Ảnh minh họa

Ông Nguyễn Văn Sửu - Phó Chủ tịch thường trực UBND TP Hà Nội nêu lên những khó khăn trong vấn đề triển khai khiến dự án chậm tiến độ mà TP đang gặp hiện nay trong cuộc tiếp xúc cử tri TP Hà Nội mới đây. Hiện nay, UBND TP mới thực hiện cải tạo được 26 chung cư cũ theo khung quy hoạch trong số 1.579 chung cư cũ và đã giao cho 19 đơn vị thực hiện. Dù UBND TP đã có chỉ đạo rất sát sao nhưng dự án vẫn còn quá chậm. Hiện UBND TP đã phê duyệt được khoảng 20 dự án trong quy hoạch chi tiết 1/500, thời gian sắp tới sẽ triển khai thêm.

Theo ông Sửu, do Hà Nội không có cơ chế đặc thù để thực hiện, trong khi cải tạo chung cư cũ ở Hà Nội là công việc phức tạp và không phải nhà đầu tư nào cũng mặn mà với dự án này. Trong khi đó, ngân sách thì nhà nước thì không thể kham được.

Bên cạnh khó khăn trên, một vấn đề nữa được đặt ra là những khu thì không thể xây dựng lên 19 – 20 tầng được, mà phải tùy vào từng địa điểm và phải tuân theo quy hoạch chung mà Chính phủ đã phê duyệt. Do đó, để có thể triển khai được Hà Nội đang rất cần Chính phủ cho một cơ chế đặc thù .

Tháng 4/2017, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung đã ký quyết định về việc thành lập Ban Chỉ đạo TP về cải tạo, xây dựng lại các nhà chung cư cũ trên địa bàn.

Ban chỉ đạo có nhiệm vụ chỉ đạo thực hiện chính sách cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ trên địa bàn TP Hà Nội như: Nghiên cứu đề xuất Thành ủy, HĐND TP, UBND TP những cơ chế chính sách và giải pháp, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong việc cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ, xây dựng và tổ chức thực hiện Kế hoạch cải tạo, xây dựng lại chung cư trên địa bàn TP giai đoạn 2017 - 2020 và định hướng đến năm 2025 phù hợp với yêu cầu của pháp luật và thực tiễn.

Ngoài ra, Ban chỉ đạo còn có nhiệm vụ thực hiện đồng bộ công tác cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ trên địa bàn TP, kiểm tra, theo dõi đôn đốc, chấn chỉnh những sai sót, kịp thời giải quyết, xử lý các nhà nguy hiểm, các khu chung cư cũ xuống cấp...

PV