Chiều nay (30/10), Quốc hội tiếp tục tiến hành hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn. Tại kỳ họp này, Quốc hội không chất vấn thành viên Chính phủ cụ thể mà chọn bất kỳ người nào, giám sát theo các nghị quyết kể từ kỳ họp thứ hai.

Đại biểu Nguyễn Thanh Hồng (Bình Dương) cho rằng, đất đai không chỉ là nguồn lực mà còn là chủ quyền, là “máu và nước mắt” của nhân dân. Ông Hồng đề nghị Bộ trưởng TN&MT cho biết giải pháp lập lại kỷ cương quản lý đất đai? Hiện nay các công trình xây dựng trái phép không phép điển hình là vụ 8B Lê Trực như thách thức sự kiên nhẫn của cử tri, Bộ trưởng Xây dựng có cam kết không để xảy ra những vụ việc tương tự? Và cho biết lộ trình giải quyết vi phạm nhà ở, chung cư cao tầng hiện nay?

Đại biểu Nguyễn Thanh Hồng (Bình Dương)

Bộ trưởng TN&MT Trần Hồng Hà cho hay, thời gian vừa qua, đặc biệt là vào đầu nhiệm kỳ, tình hình lãng phí đất đai, có câu nói “đất công thành đất ông”, đất lâm trưởng quản lý lỏng lẻo để lấn chiếm trái phép…

Trước vấn đề này, bộ tham mưu cho Chính phủ ban hành chỉ thị 01 tập trung xử lý các vấn đề vướng mắc, triển khai đồng bộ các biện pháp. Trong đó, có công tác thanh, kiểm tra tập trung những vụ việc vi phạm bức xúc dư luận, khiếu kiện đông người.

Trong năm 2016, 2017, ngành tài nguyên có hơn 1.000 cuộc thanh tra, tập trung vào các dự án, khu vực quản lý đất đai lỏng lẻo. Ban hành các cơ chế, chính sách, pháp luật, thanh kiểm tra tăng cường vai trò trách nhiệm. Gần 3.000 đối tượng bị thanh, kiểm tra thu hồi gần 10.000 ha đất sử dụng trái phép hoặc không hiệu quả.

Tuy nhiên, tôi cũng cho rằng chúng ta cần phải quyết liệt hơn trong vấn đề này, ban hành các chính sách mới, hoàn thiện luật đất đai, nâng cao công tác quy hoạch, quản lý, trách nhiệm của cơ quan quản lý.

Tranh luận lại, đại biểu Nguyễn Thanh Hồng nói: "Tôi không phủ nhận cố gắng của Bộ TN&MT và Bộ trưởng trong giải quyết vấn đề quản lý đất đai lỏng lẻo. Tuy nhiên, tôi thấy ở đây vấn đề lớn nhất là kỷ cương, kỷ luật. Tình trạng vi phạm quy hoạch, thất thoát tài sản rất lớn ở giá đất.

Trong báo cáo của Bộ là do chính sách, cơ chế là không đúng. Nếu địa phương nào đấy, lãnh đạo nào đấy có quyền quyết định đấu thầu, chuyển đổi mục đích có tâm vì nhân dân thì không thể để xảy ra vụ việc như thế được.

Các đoàn thanh tra của Bộ TN&MT đến, địa phương cũng chỉ rút kinh nghiệm, không chỉ ra các sai phạm, và xử lý trách nhiệm bất cứ cá nhân nào. Tôi nghĩ Bộ trưởng phải có giải pháp kịp thời trong đấu thầu, chuyển đổi hiện nay".

Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ trưởng TN&MT trả lời tranh luận này bằng văn bản.

Tiếp đến về tình trạng các công trình xây dựng sai phép, không phép đang thách thức sự kiên nhẫn của cử tri, Bộ trưởng Xây dựng Phạm Hồng Hà cho hay, những năm qua, công tác trật tự xây dựng dần dần đi vào nề nếp, số vụ vi phạm giảm dần, bình quân 3 năm từ 2016 đến 9 tháng đầu năm 2018, số vụ vi phạm giảm bình quân 13,2%, tương đương hơn 1.000 vụ vi phạm.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Phạm Hồng Hà cũng thừa nhận, tình trạng vi phạm còn diễn ra khá phổ biến và diễn biến phức tạp, một số vụ vi phạm chưa được phát hiện kịp thời, nếu được phát hiện cũng có một số vụ việc chưa được giải quyết dứt điểm, nghiêm minh.

Bộ trưởng Xây dựng Phạm Hồng Hà

Bộ trưởng dẫn chứng hàng loạt con số như trong 9 tháng năm 2018 có đến hơn 10.800 công trình vi phạm, trong đó không phép là hơn 3.000 công trình, sai phép là hơn 5.000 và các sai phạm khác là 2.000. Theo Bộ trưởng xây dựng, mặc dù đã giảm bình quân 2-3% so với năm 2017 nhưng mà số lượng cũng còn nhiều, diễn biến phức tạp.

Nguyên nhân được Bộ trưởng Phạm Hồng Hà chỉ ra là do còn thiếu một số quy định của pháp luật, một số quy định đã có nhưng chưa đủ rõ dẫn tới các sai phạm. Thứ hai là do ý thức chấp hành pháp luật về trật tự xây dựng của một số chủ thể như các nhà thầu, các chủ đầu tư và một bộ phận nhân dân chưa tốt.

Thứ ba, do công tác kiểm tra, phát hiện sớm vi phạm chưa tốt, việc xử lý chưa nghiêm minh, dứt điểm, công tác cưỡng chế, phá dỡ trả lại nguyên trạng ban đầu còn kéo dài.

Bộ trưởng Phạm Hồng Hà cũng đưa ra nhiều giải pháp như tiếp tục hoàn thiện quy định của pháp luật về tiêu chuẩn xây dựng và các quy định về xử phạt hành chính trong hoạt động xây dựng; Tăng cường công tác quản lý Nhà nước về xử lý vi phạm, tăng cường thanh tra, kiểm tra, tăng cường tuyên truyền để các chủ thể am hiểu về quy định xây dựng, tránh vi phạm.

Về ý đại biểu Nguyễn Thanh Hồng hỏi Bộ trưởng có cam kết trước Quốc hối sẽ chấm dứt được tình trang vi phạm trong hoạt động xây dựng hay không, Bộ trưởng Phạm Hồng Hà cho rằng,  việc quản lý các hoạt động xây dựng thì trách nhiệm là của các cấp các ngành, chính quyền các địa phương và chủ thể tham gia các hoạt động này chứ không chỉ có Bộ Xây dựng.

Bộ trưởng xây dựng nói Bộ xin hứa với Quốc hội làm hết sức mình, tới đây sẽ tập trung hoàn thiện thể chế, sửa đổi đúng tiêu chuẩn, quy chuẩn, cùng địa phương tăng cường kiểm tra, thanh tra, xử lý vi phạm. Ông cũng hy vọng với sự phối hợp giữa các cấp, các ngành, các địa phương thì vi phạm trong hoạt động xây dựng sẽ giảm.

Tuy nhiên, Bộ trưởng xây dựng nói: “Tôi không dám hứa và không dám cam kết về lộ trình cũng như thời điểm có thể chấm dứt hoạt động vi phạm trong xây dựng, nhưng tôi hứa nỗ lực hết sức để cùng các bộ, các địa phương giải quyết tình trạng này”. 

Khánh Linh (T/h)